Nüfus sınırı şartı olmadan 30 büyükşehrin dışında kalan, Artvin’in de içerisinde yer aldığı iller ‘Bütünşehir’ sayılacak. Bu illerde muhtarlıklar da kalkacak.
2019 yerel seçimlerinden önce hükümet yerel yönetimlerde değişiklik hazırlığına girdi. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, gerekirse büyükşehir olmak için gerekli nüfus kriterinin düşürülerek, büyükşehir sayısının artırılabileceğini açıklamıştı.
İçişleri Bakanlığı ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın ortak çalışması sonucunda, büyükşehir sayısının artırılması yerine, büyükşehir olmayan 51 ilin ‘bütünşehir’ statüsüne alınması formülü ağır bastı. Bu kapsamda, hazırlanan taslağa göre, nüfus sınırı şartı olmadan 30 büyükşehrin dışında kalan iller ‘Bütünşehir’ sayılacak. Büyükşehirlerde olduğu gibi tüm belde belediyeleri kapanacak ve merkeze bağlanacak. İllerdeki ‘Merkez ilçe’ statüsü son bulacak. ‘Bütünşehir’ uygulamasına geçilecek illerde belde belediyeleri ve köy muhtarlıkları kalkacak. Merkeze bağlı köyler de mahalleye dönüştürülecek. İl özel idareleri aracılığı ile verilen hizmetler kaynaklarıyla birlikte il belediyesine geçecek. ‘Bütünşehir’ düzenlemesine geçilmesi ile yerel seçimlerde kırsaldaki seçmen de il belediyesine oy atmış olacak.
Son yerel seçimler öncesinde de 2012 yılında yerel seçimleri Mart 2014’ten Ekim 2013’e çekmek isteyen AKP, TBMM’deki oyları 360’da kalarak bu isteğine ulaşamayınca, aceleyle bir yasa tasarısını gündeme getirerek büyükşehir sayısını 16’dan 29’a sonra da Ordu’nun eklenmesiyle 30’a çıkardı.
Sadece merkez değil, ildeki herkes
Bu illeri ‘bütünşehir’ yapan AKP, büyükşehir belediyesi için yalnızca il merkezindeki seçmenin değil il sınırları içindeki tüm seçmenin oy vermesini sağladı ve böylece ülke genelinde aldığı belediye sayısını artırdı. AKP’nin şimdi de benzer bir hamleye hazırlandığı belirtiliyor. AKP’nin tüm illeri ‘bütünşehir’ yapmak için bir yasa değişikliği üzerinde çalıştığı konuşuluyor.
Bunun dışında bir ilin büyükşehir olabilmesi için gerekli olan nüfus kriterinin 750 binden 300 bine düşürülmesiyle büyükşehir sayısının artırılması da üzerinde çalışılan formüller arasında bulunuyor.
‘Belediyeler iktidarın oyuncağı değil’
Büyükşehirlerin sayısının artırılması ya da 81 ilin bütünşehir yapılması iddialarına “Belediyeler iktidarın oyuncağı değildir. AKP gücünü test etmek istiyorsa buyursun genel seçimleri öne alsın” diye tepki gösteren CHP Genel Başkan Yardımcısı Bülent Tezcan, son yerel seçimden önce ‘bütünşehir’ düzenlemesi yapılırken yaşanacak sorunlara dikkati çektiklerini vurgulayarak şunları söyledi:
“Köylerin adını mahalle yapınca ya da ‘belediye yaptık’ deyince sorun çözülmüyor. Belediyelerin sayısını azaltarak her yeri büyükşehir ya da bütünşehir yapmak yerel halkın ihtiyaçlarına çözüm olmaz. AKP’nin son yerel seçim öncesi belediye sayısını artırmak için yaptığı değişiklik yetki çatışmalarına neden oldu. Siyasi hesaplar üzerinden yönetim sistemi planlanamaz. Seçim ve siyasi sonuçlar hedeflenerek yerel yönetimlerin düzenlenmesi geçmişte olduğu gibi giderilmesi imkânsız yeni problemler çıkarır.”
Düzenlemeyle Bütünşehir Olacak 51 İl
Adıyaman, Afyon, Ağrı, Amasya, Artvin, Bilecik, Bingöl, Bitlis, Bolu, Burdur, Çanakkale, Çankırı, Çorum, Edirne, Elazığ, Erzincan, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Isparta, Kars, Kastamonu, Kırklareli, Kırşehir, Kütahya, Muş, Nevşehir, Niğde, Rize, Siirt, Sinop, Sivas, Tokat, Tunceli, Uşak, Yozgat, Zonguldak, Aksaray, Bayburt, Karaman, Kırıkkale, Batman, Şırnak, Bartın, Ardahan, Iğdır, Yalova, Karabük, Kilis, Osmaniye, Düzce.
