HOPA-TMO’nun açıkladığı fındık alım fiyatlarını Tek Gıda İş Genel Merkezi ve Tüm Köy-sen Genel Merkezi ortak açıklama ile kınadı. TMO’nun açıkladığı fındık alım fiyatı, TMO’nun kimin ofisi olduğunu gösterdi denilen açıklamada şu ifadelere yer verildi: “TMO 2017 yılı fındığını 10 liradan alacağını açıkladı. Yeni Gıda ve Tarım ve Hayvancılık Bakanı Eşref Fakıbaba “Üretici kazansın ki üretim olsun, Üretim olmazsa gıda olmaz, gıda olmazsa yaşam olmaz” diyerek TMO’nun Giresun kalite fındığı 10.5, Levant kalite fındığı ise 10 liradan alacağını açıkladı.
2016 yılı fındığı yılın son aylarında 13 – 14 liradan satılmıştı ve geçimlik tarım üretimi yapan fındık üreticilerinin çoğu zaten 2017 girmeden fındığını satmışlardı. TMO 4 ay önce 2016 yılı fındığını 10 liradan alacağını açıklamıştı. Böylece piyasa denilen şirketler çarkında 8 ile 10 lira arasında fiyat bulan fındığın fiyatı TMO’nun alacağı fiyat olan 10 lirada sabitlenerek tavan fiyat işlevi gördü.
Geçen yılın fındığını 10 liradan alacağını açıklayan TMO aradan geçen bir yıla, artan girdi fiyatlarına rağmen yine 2017 yılı içinde 10 liradan fındık alacağını açıkladı. Bir yılda fındığın etrafını, bahçeyi temizlemek için kullanılan benzin 4,5 liradan 5.25 liraya yükselerek % 17 arttı. Geçen yıl 600 liradan satılan % 26 Azot gübre bu yıl 1000 liradan satılarak % 70 arttı. İşçi yevmiyesi % 20-25 arttı. Fındık üreticisi ailenin ise emeği ve geleceği bu hesabın içinde yok.
Üretim için girdilerin artarak maliyeti belirlediği bu dönemde TMO’ya 10 liradan fındık aldıran Gıda Tarım Hayvancılık Bakanlığı da Ordu, Giresun ve Trabzon illerini kapsayan bir maliyet belirleme çalışması yaparak Giresun’da 1 kg fındığın maliyetinin 13 liraya kadar çıktığını belirlemişti. Maliyeti 13 liraya kadar çıkan fındığı 10 liraya almak ancak tüccar mantığıyla açıklanabilir.
Gıda Tarım ve Hayvancılık bakanlığı aracılığıyla fındık üreticilerinin emeği, alın teri başta İtalyan fındık tekeli olmak üzere tarım ve çikolata tekellerinin çıkarı için kurban edilmektedir. Üstelik Tarım Bakanı Fakıbaba dünyada 2017 fındık üretiminin düştüğünü kendisi de söylemektedir. Geçen yıla oranla İtalya %30, Azerbaycan % 10 daha az fındık üretimi yapacaklar. Bizde ise bir yanda baş gösteren külleme hastalığı diğer yanda sıcak geçen yaz ayları rekolteyi olumsuz etkilerken fındığa 10 lira fiyat verilmesi anlaşılır bir durum değildir. Demek ki; dünya üretimi azalsa da, ülke rekoltesi beklenenin altında olsa da durum değişmiyor, hükümet ve şirketlerin adını çokça söyledikleri piyasa her durumda fındığı üretici köylüden ucuza alıyor.
Eskiden TMO binalarında ve silolarında “ofis çiftçinin kara gün dostudur” yazısı yazardı. 10 yıl önce TMO (Toprak Mahsulleri Ofisi) bina ve silolarında büyük puntolarla yazan “ofis çiftçinin kara gün dostudur” yazısı “ofis çiftçinin dostudur” yazısına çevrildi. Dönemin AKP hükümeti ve Tarım bakanı Mehdi Eker’in de onay verdiği bu uygulama ile “ofis çiftçiye sadece kara günde değil her zaman dost olacak sözleriyle” yazının silinmesini savunmuşlardı. O gün yapılanın sadece TMO binalarından bir yazının silinmesi olmadığı gibi bugün de yapılan ithalatçı ve ihracatçıların yani tarım tekellerinin çıkarına uygun bir TMO şekillenmesinin son halidir. Onun için TMO geçen yılın fiyatından bu yılda fındık almak istemektedir. Açıklanan 10 lira ile fındık fiyatı sabitlenmiş oldu. TMO açıkladığı fiyat olan 10 liradan fındık alarak tavan fiyat oluşturacak, şirketler ise devlet 10 liraya alıyor biz o fiyatı veremeyiz diyerek 8 liradan fındık alacak. Bu kara günlerde ofis çiftçiye yani üretici köylüye dost görünürken fındık tekeli şirketler lehine piyasayı düzenlemiş olacak.
TMO revize ederek yeniden fiyat açıklamalı 15 liradan fındık almalıdır. Randevulu alım adı altında ileri aylara randevu verme uygulamasından vazgeçerek bugünden itibaren hızla fındık almalıdır.
Fındığın fiyatı piyasa vs. adlar altında tekellerin insafına bırakılmamalı, maliyet + % 25 kar payı üzerinden belirlenmelidir” denildi.
