Kukku kuşu – Harun Aksu

0
1099

Harun Aksu

“kukun kuka gançagu
Kaynan daline vaan
Arnoğ kezi ertoğum
Ağhçik peçkines vaan”

Kukku, baharı müjdeleyen göçebe bir kuştur. Baharla İlgili ne hissedersek edelim ya da hangi türküyü söylersek söyleyelim, kukkusuz olmaz türkülerimiz. O içimizde bir yere söylerken doğal ötüşlerini, bizi biz eden o amansız sevdaya da seslenir. Yarım kalmış ezgilerin devamıdır kukku. Yarım kalmış aşkların şahididir kukku ve binlerce yıldır ilham kaynağımızdır.

Binlerce yıllık ezgilerin dili olan kukku en neşeli hallerin da kaynağıdır ve en matemli günlerde de ona atfedilmeden yakılmaz hiçbir ağıt. Ağıtlar ki bizi geçmişten geleceğe taşıyan hafızamızdır.

Kukku kuşu Hemşinliler için doğanın dilidir. O uyanmadan uyanacaksın sabaha. O türküsüne başlamadan sabah kahvaltını yapacaksın. O sene ilk duyduğunda sabah kahvaltını yapmışsan, kukku‘ya yenilmemiş olacak ve yılı sağlıcakla geçireceğinin otantik iç huzurunu da yaşam motivasyonu olarak kazanmış olacaksın. Yıl içerisinde göçebe hayatı 60 gündür… Hemşinlilerin yayla göçüne kadardır serenadı. Bizler yaylaya giderken onlar da geldikleri memleketlerine giderler.

Hemşinlilerde kukku taklit edilemez. Edilmez. Yaşlılarımız bizi uyarırdı taklit etmeyelim diye. Eğer taklit edllrse, taklit eden kişi, o bir daha geri gelince, mezar taşını görürmüş. Kukku taklidi duyunca bunu dermiş ki. ‘‘Ertoğum u egoğum ku sungulet desnoğum (gideceğim geleceğim senin mezar taşını göreceğim) diye beddua edermiş.

Tarlada çalışırken kukku çok yakınına getir öterse oturup dinleyeceksin, yorgunluğunu alır ve onu mahçup etmemiş olursun. Kukku kişiyi ve toplumu ruh yönünden güçlendirip hayata bağlamaktadır. Bu tür inanmalar yenilgiye uğrasak da bir avunma ve başarıya ulaşmak için ruhsal güç sağlar. Bu ve benzeri inanışlar Karadeniz’de özellikle Hemşinlilerin yaşadığı yerleşim yerlerinde vardır. (Artvin, Rize, Trabzon, Giresun, Ordu va Gümüşhane).

Kukku kuşu, nisan ayının 20’si gibi gelir. Kafkaslara, geliş nedeni yumurtaları çölde pişmesin diyedir. Biz Hemşinliler bütün bunlardan ne marifetler çıkarırız. Kukku gelince koyun sürüleri yaylaya doğru yola koyulur. Kukku haziranın 20’si gibi de memleketine geri döner. Yumurtadan yavrusu çıkmış, uçmasını becermiş ve birlikte çok sevdalı oldukları memleketlerine geri dönerler. İşte bu geri dönüş zamanlarında da Hemşlnlller inekleriyle, çocuklarıyla, yaşlılarıyla her sene aynı heyecanla yaylaya göç ederler.