Lazuri Notkvamepe: Lazca Atasözleri

0
4855
  1. Ar nenak, “va miçkin” tişen şkvit bela muiʒ̆k̆ips.
    Bir kelime, ‘’bilmiyorum’’ baştan yedi belayı savar.
  2. K̆ap̆ineri na qva dulya şkvit fara ikip.
    Hızlıca yaptığın o işi yedi defa yaparsın.
  3. Mangurite coğori k̆alivişa iqonana, va lalups.
    Köpeği kulübeye zorla götürürsen, havlamaz.
  4. Meç̆k̆iruşi xami, skani nenas ren.
    Kesilecek bıçak, senin dilindedir.
  5. Mk̆ule nenak ti işinaxups, ginz̆e nenak ti oqvilapaps.
    Kısa dil başı saklar, uzun dil başı öldürtür.
  6. Bere nanak pağups, k̆oçi noğak.
    Çocuğu anne paklar, adamı çarşı.
  7. Ti çkimişi selameti, nena çkimiş k̆unʒ̆ulis ren.
    Başımın selameti, dilimin ucundadır.
  8. K̆oçi doloxe ç̆ereli ren, puci galendo.
    İnsan içeriden alacalıdır, inek dışarıdan.
  9. Nana baba bere şeni, bere ti muşi şeni.
    Anne baba çocuğu için, çocuk kendi başı için.
  10. Coğori molaşinaşi, p̆alo dikaçaginon.
    Köpeği andığında, sopayı hazırlayacaksın.
  11. Ağani txomu ordo mondrik̆un, mcveşi txomu çkar va mondrik̆un.
    Yeni kızılağaç erken bükülür, eski kızılağaç hiç bükülmez.
  12. Memçxomeşi oxorca: şira; geç̆areli so z̆iras?
    Balıkçının eşi: dul; parayı nereden bulsun?
  13. Oxoris mamuli, gale daduli.
    Evde horoz, dışarıda tavuk.
  14. K̆ulani, si giʒ̆ume, nisa, si ogni!
    Kız, sana söylüyorum, gelin, sen duy!
  15. Çkvas k̆ui uxaçkaşi, si kodololap.
    Başkasına kuyu kazarsan, sen düşersin.
  16. Berek va imgaraşa mitik buz̆i va çaps.
    Çocuk ağlamadan, kimse meme emzirmez.
  17. Bina muç̆o na dodga, keoşe eşo yulun.
    Binayı nasıl kurarsan, köşesi öyle çıkar.
  18. Jur xe ar ti şeni ren.
    İki el, bir baş içindir.
  19. Ellak, coğoris guri duxvenat̆uk̆onna, nʒaşen qvilepe domtvapt̆u.
    Allah, köpeğin isteğini yerine getirseydi, gökten kemikler yağdırırdı.
  20. Didi tis didi ʒ̆k̆uni aqven.
    Büyük başın büyük ağrısı olur.
  21. Madulyek tuccaris kurki kamoʒ̆k̆u.
    İşçi tüccarın kürkünü çıkardı.
  22. Mandaboliş porçak k̆oçi moğerdinaps.
    Mandabol giysisi insanı kandırır.
  23. Oxoriş tosumi xoci va iqven.
    Evin tosunu boğa olmaz.
  24. Tişi ʒ̆k̆unik burgilişi ʒ̆k̆uni ucgins.
    Baş ağrısı diz ağrısını unutturur.
  25. Mtviri xçe ren, coğorik geoz̆gvaps. K̆ave uça ren, ağa paşak şups.
    Kar beyazdır, köpek üzerine mıçar. Kahve siyahtır, ağa paşa içer.
  26. Ʒxenis gvat̆k̆orinaşi, keri maana ikips.
    At yellenince, arpayı bahane eder.
  27. Steğos coğori va rt̆uşi, ğecis olalapes.
    Avluda köpek yokken, domuza havlattırdılar.
  28. Ar tis jur kudi va gitven.
    Bir başa iki başlık örtülmez.
  29. Aris tolis goʒ̆ağu mşkironeriten, majuras z̆ğeriten.
    Birinin gözü kaydı açlıktan, ötekinin tokluktan.
  30. Ar oçxes jur xami va dolidven, ar oxoris jur oxorca va amiqonen.
    Bir yıkanılacağa iki bıçak koyulmaz, bir eve iki kadın sokulmaz.
  31. Ar uşkiri meçans, eti punt̆ura.
    Bir elma vermiş, o da yamuk yumuk.
  32. Ağa ağa ren, zengini t̆a şakis.
    Ağa ağadır, zengin olana kadar.
  33. Ağani derdik mcveşi gomoç̆k̆ondinapu.
    Yeni derdim eskisini unutturuverdi.
  34. Bere oçkvaşi, sinti mendagiqonaps.
    Çocuğu gönderirsen, seni de peşinden gönderttirir.
  35. Berek iz̆iʒaps, badis burgilepe ʒ̆k̆uns.
    Çocuk gülüyor, ihtiyarın dizleri ağrıyor.
  36. Bozo, nana baba şeni, biç̆i, ti muşi şeni.
    Kız, anne babası için, erkek, kendisi için.
  37. But̆k̆ucik muk va ç̆k̆omu, murik uç̆k̆omu.
    Arı kendisi yemedi, erkek arı yedi.
  38. Bğetis Viʒ̆eti coxons, Fundukliti kogeodves.
    Bğeti’nin adı Viʒ̆e’dir, Fındıklı adı da konuldu.
  39. Gzaşen na uluns va dvaç̆k̆inden.
    Yoldan giden yorulmaz.
  40. Geari gint̆aşi, mak̆arina do luqu ar mogixteps.
    Canın yemek çektiğinde, makarna ve lahana bir gelir.
  41. Goxveris toma va gvaxven.
    Budanmışın saçı dökülmez.
  42. Guri mskva va giğut̆aşi, muten putxaginon?
    Yüreğin güzel değilse, ne ilen uçacaksın?
  43. Guri dogap̆at̆anunati, xamiten mo geoç̆k̆ap!
    Yüreğin kötülendiyse de, bıçaklan başlama.
  44. Guri qini giğut̆aşi, mjorak va got̆ibinaps.
    Yüreğin soğuksa, güneş ısıtmaz.
  45. Guronis Ellak nuşvels.
    Allah, cesura yardım eder.
  46. Dadi çkimis pimpili kuğut̆uk̆onna, cumadi maqvet̆u.
    Ninemin sakalı olsaydı, amcam olurdu.
  47. Daçxiri do qoropa va impulen.
    Ateş ve aşk, saklanamaz.
  48. Daçxiri tipis va işinaxen.
    Ateş, otta saklanmaz.
  49. Daçxiris teşke geşubği, iri xolo doç̆ups.
    Ateşe keşke ekleyiver, hepsini yakar.
  50. Daçxiri çkimik got̆ibinapsşi, geari çkimik mot va goz̆ğaps?
    Ateşim seni ısıtıyorsa, yemeğim neden doyurmuyor?
  51. Derdepes konunʒ̆i, xelebas var.
    Dertleri tutuştur, sevinci değil.
  52. Derdik, derdi goç̆k̆ondinapaps.
    Dert, derdi unutturur.
  53. Dido mo goinzde, komeç̆k̆odu.
    Çok uzama, koparsın.
  54. Dido na xvamups k̆oçişen gaşkurinas.
    Çok dua eden insandan korkasın.
  55. Dido dogaç̆k̆omuna, topuriti mk̆olo mogixteps.
    Çok yiyebildiysen, bal da acı gelir.
  56. Dolokunus mo oʒ̆k̆e, doloxe k̆oçi va ren!
    Elbiseye bakma, içinde insan yoktur.
  57. Kiana nit̆u do oncğorek okaçu.
    Dünya gidiyordu da hâyâ tuttu.
  58. Gerçapule na va giğun k̆onari k̆uçxe mo gontxip!
    Çarşafın olmadığı kadar, ayağını uzatma.
  59. Zabunoba ʒxeniten mulun, putxineri igzals.
    Hastalık at ilen gelir, uçarak gider.
  60. Zenginişi mamulikti skups, xocikti inç̆vals.
    Zenginin horozu da yumurtlar, öküzü de sağılır.
  61. Zuğa k̆ala na skiduns onçviruti açkinen.
    Sahilde yaşayan yüzmeyi de bilir.
  62. Zuğa mek̆ilu, t̆ibas dolişkvidu.
    Denizi geçti, gölde boğuldu.
  63. Zuğas na inçvirs mç̆imaşen va aşkurinen.
    Denizde yüzen yağmurdan korkmaz.
  64. Tapalas va yanç̆işinu, mağala va geanç̆u.
    Kısa boylu uzanamadı, yükseği indiremedi.
  65. Tik giç̆k̆omupsna, ʒ̆ana skanis va voʒ̆k̆e.
    Başın seni yiyorsa, yaşına bakmam.
  66. Tolepe miğut̆as do p̆at̆i peris t̆an!
    Gözlerim olsun da, kötü renkten olsun.
  67. Toli skanis na moʒ̆ons, çkvak va dolikunaps.
    Gözünün beğendiğini, başkası giymez.
  68. Topurik angi oxominaps.
    Bal, kabı kurutur.
  69. Tutulas, mtugişen aşkurinu do k̆at̆u kok̆obriʒ̆u; mtugikti: “Aya mu menceloni ren.” ya tku.
    Evhamlı, fareden korktu ve kediyi yırttı; fare de: “Bu ne güçlüdür.” dedi.
  70. Tutuni şupna, ebza mot va giğun?
    Tütün içiyorsan, kibritin neden yok?
  71. Uğnoses qini aquşi, geç̆u oxori muşi.
    Akılsıza soğuk olunca, yakıverdi evini.
  72. Uğnosek mç̆k̆idi imxors, kualiti va uğun.
    Akılsız mısır ekmeği yiyor, buğday ekmeği de yok.
  73. İzmoces gamatxveri uxvene va iqven.
    Rüya yorumuyla iş yapılmaz.
  74. Qinobas purçumakti va pukiraps.
    Kışın purçuma da çiçek açmaz.
  75. İri ondi ora muşis namskvanen.
    Her şey yerinde ve vaktinde güzeldir.
  76. İri xolo mç̆ipanobaten, k̆oçi mçxvanobaten t̆k̆vaʒun.
    Herşey incelikten/teferruattan, insan sıcaktan patlar.
  77. İxi do mç̆ima va rt̆aşi, rak̆ani monk̆a mogixteps.
    Rüzgâr ve yağmur yokken, tepe sana ağır gelir.
  78. İxik, maçxomes na unon steri va bars.
    Rüzgâr, balıkçının istediği gibi esmez.
  79. Got̆k̆apu korbas yizdaginon do şuri mboli moyizdaginon.
    Kemeri karnına çekeceksin ve nefesini bol çekeceksin.
  80. K̆ama meviʒ̆k̆ip yado şarvali mo geliʒ̆k̆up!
    Kama çekiyorum diye pantolonunu indirme!
  81. K̆ai geç̆k̆alas, k̆ai çodina noqups.
    İyi başlangıca, iyi son devam eder.
  82. K̆aoba na oğodişen gaşkurinas.
    İyilik ettiğinden korkasın.
  83. K̆oçis na melasunon sva kuçkitasna, balişepe kodorçaps.
    İnsan, düşeceği yeri bilebilse minderler sererdi.
  84. K̆oçis p̆at̆i şuns, k̆ai goç̆k̆ondun.
    İnsan kötüyü hatırlar, iyiyi unutur.
  85. K̆urak̆iti, na ink̆ilen k̆eleşen guinʒ̆k̆en.
    Kapı kolu da, kapatıldığı taraftan açılır.
  86. Lazma mç̆imak geçxu, kvak gexu.
    Tezeği yağmur yıkadı, taş yıkıverdi.
  87. Let̆ak na mekçasunon, Ellak yezdasunon.
    Toprağın sana verdiğini, Allah alacak.
  88. Limxanapunas skiduna, mundesti ren, iç̆vaginon.
    Eğrelti otluğunda yaşıyorsan, mutlaka yanacaksın.
  89. Maxvenet̆uşi va miçkit̆u, miçkinşi va maxvenen.
    Yapabiliyorken bilmiyordum, biliyorken yapamıyorum.
  90. Maxva porças dolibğeni? K̆alatis ʒ̆k̆ari dolibeni? Vamskva mitis alimbeni?
    Köz, elbiseye doldurulur mu? Sepete, su dökülür mü? Çirkin, tavsiye edilir mi?
  91. Mgeris mçxuri oncvinapes.
    Kurda, koyun otlattılar.
  92. Mgvaneri, girinis elak̆iden.
    Şişman, eşeğe laf atar.
  93. Memleketis tis na mogat̆u mkvati, k̆urbetis k̆aobaten goişinen.
    Memlekette başına çarpan taşta, gurbette iyiliklen hatırlanılır.
  94. Maçxomes, çxomişi açkinen.
    Balıkçı, balıktan anlar.
  95. Maçxomeşi z̆ikva xomuni?
    Balıkçının pantolonu kurur mu?
  96. Mtini nena mk̆olo ren.
    Doğru söz acıdır.
  97. Mtutis mgeri muşişen langoni uçkin.
    Ayı, kurdu kendisinden daha işe yaramaz bilir.
  98. Mtuti z̆iropşi, nok̆uçxonepe muşi mot gorup?
    Ayıyı görüyorsan, ayak izlerini neden arıyorsun?
  99. Mk̆yapus mamuli onʒ̆opulapes.
    Çakalı, horoz tayin ettiler.
  100. Mja şupt̆aşi, qvali gogaşinen, qvali imxort̆aşi, mja va kşuns.
    Süt içerken, peyniri hatırlıyorsun. Peynir yerken, sütü hatırlamıyorsun.
  101. Mjora gorupna, seriş gverdis gori!
    Güneşi arıyorsan, gece yarısında ara!
  102. Mt̆ineri k̆oçi mt̆eri mo ikip!
    Kaçmış insanı düşman yapma.
  103. Muezini na va ren svas txa va op̆et̆elapan.
    Müezzin olmayan yerde keçi meletmezler.
  104. Muruʒxi melu yado, mo t̆k̆obu, si va gegolaps, mo gaşkurinet̆as.
    Yıldız düştü diye saklanma. Üzerine düşmez, korkmayasın.
  105. K̆arta gearis cumu mo k̆atup!
    Her yemeğe tuz katma!
  106. Ʒ̆ana, t̆rik̆iten mo okaçap!
    Seneyi, bacaklarınla tutma!
  107. Kvas k̆uçxe kogeçinati, arçkva nunk̆us mo geçap, xolo dogaç̆vasen!
    Taşa ayak vurduysan, bir de ağzına vurma, tekrar canın yanacak!
  108. Mʒudişi k̆ama mo eliʒ̆k̆ip!
    Boşuna kama çekme!
  109. Mʒ̆k̆iri do mt̆i okros va noxedun.
    Pire ve bit altına konmaz.
  110. Mç̆imas goʒ̆amt̆u, xorşok̆alis komoxvadu.
    Yağmurdan kaçtı, doluya tutuldu.
  111. Mcveşi omʒkvi, ağani goşiği!
    Eskiyi öv, yeniyi seç!
  112. Na giğuns guskuri, na va giğuns inant̆ri!
    Olana yetin, olmayana umut et.
  113. Na tkuk tasu, na isimaduk k̆orobu.
    Söyleyen ekti, dinleyen topladı.
  114. Na irdi t̆ibaşi re.
    Büyüdüğün göldensin.
  115. Muk̆o bere, ek̆o oxori.
    Ne kadar çocuk, o kadar ev.
  116. Nana muşişi tolis, maymuniti mskvaela ren.
    Annesinin gözünde, maymun da güzeldir.
  117. Genik pucis dopşuşi, pucis nut̆axes.
    Dana ineğe işeyince ineğe ceza verdiler.
  118. Nt̆roʒun yado, ncas mo yulu!
    Çöker diye ağaca çıkma.
  119. Çxoro mtugik, k̆at̆u dok̆ires.
    Dokuz fare, kediyi bağladılar.
  120. Nciriş guda gearitenti va iz̆ğen.
    Uyku küpü, yemekle de doymaz.
  121. Cumoni na oç̆k̆omapis, ʒ̆k̆ariti oşvapi!
    Tuzlu yedirdiğine, su da içir.
  122. Uoncğoro k̆oçi, eya mşkironeri doskidun.
    Utanmaz adam, o aç kalır.
  123. Oncğoreş dulya arte doqvina, majuranisti dikip.
    Utanılacak işi bir defa yaparsan, ikincisinde de yaparsın.
  124. Ora muşis va meʒ̆ilaşi, şuk̆ati ibaden.
    Vaktinde koparmayınca, salatalık da kartlaşır.
  125. Tronis otxo k̆uçxeti aqven, sumti.
    Oturağın dört ayağı da olur, üç de.
  126. Okrok, noşkeriti doxçanu.
    Altın, kömürü de beyazlattı.
  127. Oş muruʒxik ar tutaşte va ikips, oş tutakti ar mjoraşi te va axvenen.
    Yüz yıldız, bir ay ışığı yapmaz. Yüz ay da, bir güneş ışığı yapamaz.
  128. Oʒ̆udes va renşi, taros iqveni?
    Rafta yoksa, terekte olur mu?
  129. Oxvames Ğormoti xvamu, cames Ella, namu ren gyunaxi?
    Tapınakta Tanrı’ya yakardı, camide Allah’a, hangisi günah?
  130. Oxvameşi kvaten oxori mo k̆idup!
    Tapınağın taşıyla ev inşa etme!
  131. Oxori gegaç̆una, k̆ai dit̆ibini.
    Evini yakabildiysen, iyice ısın.
  132. Oxoris mamuli, gale ç̆uç̆uli.
    Evde horoz, dışarıda civciv.
  133. Oxorcaş nositen xvala poğari şakis ilinen.
    Kadınıın aklıyla, sadece pınara kadar gidilir.
  134. P̆at̆i k̆at̆uk, çkvaş oxoris mtugepe ç̆opups.
    Kötü kedi, başkasının evinde fareleri yakalar.
  135. P̆at̆i mtini k̆ai mʒudişen k̆ai ren.
    Kötü gerçek, iyi yalandan iyidir.
  136. P̆at̆oba na qu svas k̆aoba goru, oxvames Ğormoti goru.
    Kötülük yaptığı yerde iyilik aradı, mabette Tanrı’yı aradı.
  137. Jur bigate artot va giçen.
    İki sopayla, beraber vurulmaz.
  138. T̆epuri muç̆o dodgi, eşo dodgitun.
    Tahta siniyi nasıl koyarsan öyle durur.
  139. T̆epuri jur k̆uçxoni va iqven.
    Tahta sini iki ayaklı olmaz.
  140. Umjare pucik dido ğirins.
    Sütsüz inek çok bağırır.
  141. Pukiris k̆ap̆ula va uğun.
    Çiçeğin sırtı yoktur.
  142. Puci skanik inç̆valen, xoci çkimik mot va inç̆valen?
    Senin ineğin sağılıyor, benim öküzüm neden sağılmıyor?
  143. Xʒaperi piʒaris k̆arfi va niç̆k̆aden.
    Çürümüş tahtaya çivi çakılmaz.
  144. Noserik: “viçila, moviçilet̆a”- isimadeptu şakis sefilis noseri berepe dvardu.
    Akıllı: ‹›evleneyim, evlenmeyeyim›› diye düşünene kadar sefilin akıllı çocukları büyüdü.
  145. Şarvali geburelis, “irik ma moʒ̆k̆en” ya uçkin.
    Pantolonu yamalı, “herkes bana bakıyor” diye bilir.
  146. Çkvapes oʒ̆k̆e do mz̆gaşen mo ʒxont̆up!
    Başkalarına bakıp da uçurumdan atlama.
  147. Ʒanas vit nena uçkit̆u, ç̆opesşi, iriti goç̆k̆ondu.
    Çavuş kuşu on dil biliyordu, yakaladıklarında hepsini unuttu.
  148. Ʒanak, gola komoktu.
    Çavuş kuşu, yaylayı çevirdi.
  149. Ʒxeniş mt̆eri, k̆uçxe muşi ren.
    Atın düşmanı, kendi ayağıdır.
  150. Ʒxeri geç̆areliten oxori va ik̆iden.
    Çürük paraylan, ev kurulmaz.
  151. Ʒ̆k̆ari, onçaxuten mja iqveni?
    Su, çalkalamakla süt olur mu?
  152. Ʒ̆k̆ari do daçxiris va untxapan.
    Su ve ateşi itelemezler.
  153. Ç̆anda miğun yado, pucepes mo uç̆andup!
    Düğünüm var diye inekleri davet etme!
  154. Ç̆uburi penʒkaşen gamaxtuşi, “ma ek vort̆ii?” ya zop̆ons.
    Kestane kabuğundan çıkınca, “ben orada mıydım” diye der.
  155. Ç̆iç̆it̆a ğormak didi feluk̆a geont̆onaps.
    Küçücük delik büyük kayığı batırır.
  156. Xamik ar k̆oçi qvilu, nenak vit̆oşi.
    Bıçak bir insanı öldürdü, dil yüz insanı.
  157. Xek xe, jurikti p̆ici bonupan.
    El eli, ikisi de yüzü yıkarlar.
  158. Xorşak̆ali egolaşi, Ellas xolo axveʒ̆i ki, na oxveʒ̆i, va mekçaps!
    Üzerine dolu düşerse Allah’a yalvar ki, dilediğini vermesin!
  159. Xoci va rt̆aşi, pucis nuk̆idapan.
    Öküz olmayınca, ineğe takıyorlar.
  160. Xomula dişkaten larde ç̆upan.
    Kuru odunla çiğ yakarlar.
  161. Coğorik ağani tutas k̆ai na dvaʒ̆onasenten ulalups.
    Köpek, yeni yılda gönülden gelerekten havlar.
  162. Ocundinus çxvindi va noğun.
    Öpmeye burun engel değildir.
  163. Feluk̆as na doloxenk zoğa xvamasen.
    Kayığın içinde oturan denize duacı olsun.
  164. K̆api, umunt̆ure va iqven.
    Kof ağaç, kurtsuz olmaz.
  165. Germa, umk̆yapeli va iqven.
    Orman, çakalsız olmaz.
  166. Tencere ingrimonu, k̆apaği muşi koz̆iru.
    Tencere yuvarlandı, kapağını buldu.
  167. Xolo t̆as do mk̆olo t̆as.
    Yine olsun da acı olsun.
  168. Ar xes mutu va uğun, jur xes xonari uğun.
    Bir elin nesi var, iki elin sesi var.
  169. Mankana kogiktaş k̆ule, gza na oguraps k̆oçi dido iqven.
    Araba devrildikten sonra, yol öğreten insan çok olur.
  170. Borci meçamute içoden, gza oxtimute içoden.
    Borç ödeyerek biter, yol gitmekle biter.
  171. Goxtimuten gza va işiren.
    Gezmeklen yol aşınmaz.
  172. Germa muk̆oti jin t̆asna, gza emuş jindole golulun.
    Dağ ne kadar yukarıda olsa da, yolu onun üzerinden geçer.
  173. Dimç̆k̆us eceli muxtaş k̆ule msva naçanen.
    Karıncanın eceli gelince kanatları çıkar.
  174. Kianas en k̆ai na k̆vatups k̆ama k̆alemi ren.
    Dünyada en iyi kesen kama kalemdir.
  175. Mç̆aci ç̆it̆a ren, mara guri muktinaps.
    Sinek küçüktür ama mide bulandırır.
  176. Ndğa içoden do gza va içoden.
    Gün biter, yol bitmez.
  177. Noserik isimadept̆a şakis delik xincişen mek̆ilaps.
    Akıllı düşünene kadar deli köprüden çabucak geçer.
  178. Oxorcaş ʒ̆ana do kimoliş geç̆areli va ik̆itxen.
    Kadının yaşı ve erkeğin parası sorulmaz.
  179. Ʒ̆k̆ari, oʒ̆apu oʒ̆aputen t̆iba iqven, t̆ibas goʒ̆ustvaş k̆ule ğvari iqven.
    Su, damlaya damlaya göl olur. Gölün önü açılırsa sel olur.
  180. Meli gulun, gulun, eni çodinas mekurke dyukyanis kogelik̆iden.
    Tilki döner, dolaşır, en sonunda kürkçü dükkânına asılır.
  181. Loqa ç̆k̆omaşi, mk̆olo iskinen.
    Tatlı yiyince, acı yellenilir.
  182. Bere omgaru şeni ren, coğori olalu şeni.
    Çocuk ağlamak içindir, köpek havlamak için.
  183. Nosi şuk̆a va ren, megit̆axa, komekça.
    Akıl salatalık değil, kırıp da vereyim.
  184. Nʒireri k̆umiş doloxe bazi kvanç̆alati ant̆alen.
    Elenmiş kumun içinde bazı çakıllar da karışır.
  185. But̆k̆ucişi msvas but̆k̆uci eşulun.
    Arının kanadından arı çıkar.
  186. Geari oç̆k̆omuti zori ren: va lağuni do gaşkvina, dişkvide.
    Yemek yemek de zordur: çiğnemeden yutarsan boğulursun.
  187. Mapak var, orak mapoba ikips.
    Kral değil, zaman krallık yapar.
  188. Nosi ʒ̆anas var, tis ren.
    Akıl yaşta değil, baştadır.
  189. Xut k̆iti xut cuma, arteğiti va nik̆vaten.
    Beş parmak beş kardeştir, bir tanesi bile kesilmez.
  190. Ar pukirik pukiroba va ikips.
    Bir çiçek ilkbahar yapmaz.
  191. Mtviriş mskvanobak miti va ot̆ibinu.
    Karın güzelliği kimseyi ısıtmadı.
  192. Nunk̆u gonʒ̆k̆ipt̆a şakis toli gonʒ̆k̆aginon.
    Ağzını açana kadar, gözünü açacaksın.
  193. Cixa doloxeşen t̆k̆vaʒun.
    Kale içeriden patlar.
  194. Lazis uğun ar dobadona, muşi Lazistani.
    Laz’ın bir vatanı var, Lazistan’ı.
  195. Dobadona şeni na ğuruns, ğura va uç̆arun.
    Vatanı için ölene, ölüm yazılmaz.
  196. Ellas oxvamuten bageni va megapşen.
    Allah’a yalvarmakla ot deposunu dolduramazsın.
  197. Mjora nana çkimi, Tuta baba çkimi, Movarvale muruʒxepe, Da do cuma çkimi.
    Güneş annemdir, Ay babamdır, Parıldayan yıldızlar, Kız ve erkek kardeşlerimdir.
  198. Tapala dobxedat do mağala bğarğalat!
    Alçak oturalım ve yüksek konuşalım.
  199. K̆oçi mtiniti mengaps kanças,
    Derdi ginonna p̆at̆işi konanç̆as, 
    Ğura na anç̆u, uğnoses va uçkin,

    Ʒana, t̆rik̆iten nʒa muç̆o okaçaps!
    İnsan sahiden de benziyor ahmağa,
    Dert istiyorsan kötüsünden musallat olsun sana,
    Payına ölüm düştüğünü, akılsız bilmiyor,
    Çavuş kuşu, ayaklarıyla göğü nasıl tutuyor!
  200. Dobadona şeni na skiduns, “pskidu” ya atkven.
    Vatanı için yaşayan, diyebilir ‘’yaşıyorum’’ diye.
  201. Pukirik muşi mskvanobaten, 
    Mteli kiana omskvanaps, 
    Berek muşi gurapaten, 
    Dobadona oşenaps.
    Çiçek kendi güzelliği ile,
    Bütün dünyayı güzelleştirir,
    Çocuk kendi yüreği ile,
    Vatanını şenlendirir.
  202. Dobadonas dido unon k̆itxeri k̆oçepe.
    Vatana çok tahsilli insanlar lazım.
  203. Rusuli kodigurina, “Rusi vore” ya mo zop̆on!
    Rusça öğrendiysen,”Rus’um” diye söyleme!
  204. Didilepek na giʒ̆umenanpes quci meçit do k̆ai isimadit.
    Büyüklerinizin söylediklerine kulak verin ve iyi dinleyin.
  205. Loqa nenak ʒ̆iʒ̆ila ğormaşen kagamiqonups.
    Tatlı dil, yılanı deliğinden çıkarır.
  206. Ar toma mutu va ren, mara vit va niç̆k̆viden.
    Bir saç bir şey değil, fakat on tanesi koparılmaz.
  207. Lazepek dobadona mutepeşis qoropan.
    Lazlar vatanlarını severler.
  208. K̆aoba doqvi do gzaş ʒ̆ale istoli.
    İyilik yap da yolun altına salla.
  209. K̆ark̆alak mteloras ʒ̆k̆ari va zdips.
    Çığırtkan, her zaman suyu çekmez.
  210. Ç̆it̆a ğalis işkvida şakis didis dişkvidi.
    Küçük derede boğulana kadar, büyüğünde boğul.
  211. Xek xe ibons, jurikti p̆ici.
    El eli yıkar, ikisi de yüzü.
  212. K̆ai t̆asna Ellaşen, p̆at̆i t̆asna k̆oçişen.
    İyi olursa Allah’tan, kötü olursa insandan.
  213. Ar zenginiş oz̆ğus oş fuk̆araş oz̆ğu daha k̆ai ren.
    Bir zengini doyurmaktansa, yüz fukarayı doyurmak daha iyidir.
  214. Babaşi nena nanak va dogoguraps.
    Babanın sözünü, anne öğretmez.
  215. Bazi oras cumuti xaçkaginon.
    Bazen tuz da ekeceksin.
  216. Beğis saat̆i kuğunna, mjorasti va mendaʒ̆k̆edups.
    Beyin saati varsa, güneşe de bakmaz.
  217. Geari na imxor svas, k̆uçxe mo gedume!
    Yemek yediğin yere ayak basmayacaksın!
  218. Girini skanis gexena, xark̆iş nʒenis mo ç̆işu!
    Eşeğine binmişsen, başkasının atının peşine koşma.
  219. Didi çxvindi giğunnati, k̆arta şuras mo aşur!
    Büyük burnun varsa da, her kokuyu koklama!
  220. Didi dulyas mç̆ipaşa oʒ̆k̆edapan.
    Büyük işe inceden bakarlar.
  221. Dido isimadina, lap̆ati va gaç̆k̆omen.
    Çok düşünürsen, lapayı da yiyemezsin.
  222. Dimç̆k̆uk msva muğaşi, ya daçxiris gelulaps, ya ʒ̆k̆aris.
    Karınca kanat çıkarınca, ya ateşe düşer, ya suya.
  223. Kiana markvali steri ren, mara va git̆ağanen.
    Dünya yumurta gibidir, fakat tavalanamaz.
  224. Getvales oʒ̆k̆edaginon do k̆uçxe eşo gontxaginon!
    Örteceğe/Yorgana bakacaksın ve ayağını öyle uzatacaksın!
  225. Vit k̆atis ar ti va aktiren do vitoş muruʒxik ar mjoraş te va mekçaps.
    On kat bir başı değiştiremez ve yüz adet yıldız sana bir güneş ışığı vermez.
  226. Zuğap̆icis skiduna, ğalis paʒxa giğut̆as.
    Sahilde yaşıyorsan, derede kulüben olsun.
  227. Tepeşuri kva va ren, mejilaşi çkva va ren.
    Tebeşir taş değildir, silinince başka değildir.
  228. Tiş didinobas ğoniş ginz̆enoba, eya va aqven.
    Başın büyüklüğünde, aklın uzunluğu, o olmaz.
  229. Tok̆i muç̆o ginon, nena xamanʒ̆o gek̆iraginon.
    İp ne için lazım, saçmalayanı bağlayacaksın.
  230. Topurişi loqanobas but̆k̆ucişi nz̆i uğun.
    Balın tatlılığında arının iğnesi vardır.
  231. Maçxome, çxomi va iqven, ank̆esis va nik̆iden.
    Balıkçı, balık olmaz, oltaya takılmaz.
  232. K̆at̆u do coğoriti ar oxorişi renan, mara artikarti va içinopan.
    Kedi ve köpek bir evdendirler, fakat birbirlerini tanımazlar.
  233. Qvaliş mamxires qvali şuns.
    Peynir hırsızı peyniri düşünür.
  234. K̆omantes eya k̆oma va aqven.
    Dumancıya duman ilişmez.
  235. K̆oçi k̆oçiten, ğoberi mz̆guciten.
    İnsan insanla, çeper sicimle.
  236. Map̆at̆k̆ale oxorcaşi do t̆axeri k̆vanʒaşi xonari ar ren.
    Patpatçı kadının ve kırılmış su testisinin sesi aynıdır.
  237. Mencelonişen menceloni, eya iz̆iren.
    Kuvvetliden kuvvetli, o bulunur.
  238. Mtugiş ʒ̆k̆int̆ilis şvari gamoqups.
    Farenin pisliğinden oluk akar.
  239. Mʒudela, ç̆uvalis doloxedun do jindolenti gek̆irups.
    Yalancı, çuvalın içine oturur ve yukarıdan da bağlar.
  240. Ʒana vore, ʒanu vore, ar amat̆k̆omiluşi vore!
    Çavuş kuşuyum, mavuş kuşuyum, bir yutulacak kadarım.
  241. Xonʒas mjoraşen aşkurinat̆uk̆on, nʒa va ont̆reʒinapt̆u.
    Şimşek güneşten korksa idi, göğü inletemezdi.
  242. Mʒ̆k̆upi seris tuta unon, sefili kimolis noseri oxorca unon.
    Karanlık geceye ay lazım, sefil kocaya akıllı kadın lazım.
  243. Varti pskup, varti p̆k̆ark̆alap.
    Ne yumurtlarım, ne de gıdaklarım.
  244. K̆axi vore, k̆axi vore, şkvit batmani yaği vore!
    İspinoz kuşuyum, yedi büyük kap yağa sahibim.
  245. Girinis okro gok̆idesşi, “Aya mu monk̆a ren!” ya tku.
    Eşeğe altın yüklediklerinde, ‘’Bu ne ağırdır!’’ dedi.
  246. Okosalek iri xolo kosups.
    Süpürge her şeyi süpürür.
  247. Serenti dido t̆as do yopşa mo miğut̆as!
    Çok serenderim olsun da dolu olmasın!
  248. Ugegapu mo gemogap, gegaperis mo momşalup!
    Alışmadığıma alıştırma, alıştığımı kötüleme!
  249. Qucik muç̆o na ognasen, nunk̆uk ek̆o va tkvasen.
    Kulak ne kadar duyduysa, ağız o kadar söylemeyecek.
  250. Para giğut̆as do k̆oroʒxu mo giçkit̆as!
    Paran olsun da saymayı bilme!
  251. Kotumek ç̆k̆ialaps do ti muşiş xami moşimers.
    Tavuk gıcırdanıyor ve başı için bıçağı çıkartıyor.
  252. Kimoli rena, oxorcaş porçakti va kşinaxups.
    Erkeksen, seni kadın elbisesi de saklamaz.
  253. Kudi mcveşi na uğuns guri ağani va aqven.
    Şapkası eski olanın yüreği yeni olmaz.
  254. Ğocis quci uğun.
    Dış kapının kulağı vardır.
  255. Ğviniş nostoni nunk̆us giğunna, qurz̆eni dorgaginon!
    Ağzında şarabın tadı varsa, üzüm dikeceksin!
  256. Ç̆oxa va eç̆opaşa xayi mo izumup!
    Pantolon almadan bacağını ölçme!
  257. Çkimi k̆ala uluna, k̆uçxe çkimis oʒ̆k̆edi!
    Benimle gidiyorsan, ayaklarımı takip et!
  258. Ʒ̆iʒ̆ila z̆iraşi şka nut̆axi!
    Yılanı görünce belini kır!
  259. Ç̆it̆a t̆as, mara çkimi t̆as!
    Az olsun, fakat benim olsun!
  260. Xark̆is k̆ui mo xaçkup, sin dololap!
    Başkasına kuyu kazma, sen düşersin!
  261. Xark̆iş oxorca mo ʒadup, komok̆ʒ̆onduna, mu qvaginon!
    Başkasının kadınını sınama, beğenirsen ne yapacaksın!
  262. “Xonʒun” yado xvala ti mo şinaxup!
    Gök gürlüyor diye sadece başını gizleme!
  263. Coğori, uguroni k̆alivişa va iqonen.
    Köpek, zorla kulübeye götürülmez.
  264. Coğorik, coğorişi xorʒi va imxors.
    Köpek, köpeğin etini yemez.
  265. Eni noseristi tis nik̆ank̆en.
    En akıllıya da haddi bildirilir.
  266. Ena mexta svas oxori k̆idaginon.
    Gittiğin yere ev kuracaksın.
  267. Zenginiş kese guinʒ̆k̆et̆aşa fuk̆aras şuri keuxteps.
    Zenginin kesesi açılana kadar fukaranın canı çıkar.
  268. K̆arta ncaş tude mo pintup, doxunuş sva va gaqven.
    Her ağacın altını pisleme, oturacak yerin olmaz.
  269. Çorbaşen geşkurinerik, yoğurtis şuri ubart̆u.
    Çorbadan korkan, yoğurda üflüyordu.
  270. Çeremes baği, Batumis yaği.
    Bahçede bağ, Batum’da yağ.
  271. Gori do koz̆irop! Nosi varnati, para keʒ̆i qvilups!
    Ara da bulursun! Akıl yahut da para dünyayı ele geçirir!
  272. Girinis okroşi uzengepe duxvenes, coxo mcveşi kodoskidu.
    Eşeğe altından üzengiler yaptılar, ismi eski kaldı.
  273. Daçxiri va renna, k̆oma solen yulun?
    Ateş yoksa, duman nereden çıkıyor?
  274. Diz̆ğaşi, mşkironoba muperi ren, gogoç̆k̆ondun.
    Doyduğunda açlığın ne olduğunu unutursun.
  275. Zderi ʒ̆k̆ariten mskibuk va mkups.
    Çekilmiş su ilen değirmen öğütmez.
  276. Termonişi şkurinerik yoğurtisti şuri ubarups.
    Aşureden korkan yoğurda da üfler.
  277. Uğnosek, ʒxenis kogexedaşi, “beği vore” ya uçkin.
    Akılsız, ata binince, ‘’beyim’’ diye zanneder.
  278. İris koren, mʒika irişi.
    Herkes herkesin biraz benzeridir.
  279. Ʒanas nosi va uğun, emtumani yulun.
    Çavuş kuşunun aklı yoktur, yukarıya doğru çıkar.
  280. K̆uçxes gedgitaşi, k̆ai goʒ̆k̆edi, soti xepes va gedgita!
    Ayakta duruyorken iyi bak, sakın ellerinin üzerine durmayasın!
  281. K̆oçi iz̆ğen, toli var.
    İnsan doyar, göz doymaz.
  282. Mtugis na meşaxtasunt̆u sva va uğut̆u do k̆ark̆alati mundis konik̆idu.
    Farenin kendi gireceği yeri vardı, süs kabağını arkasına taktı.
  283. Mxiruak: “va ebzdiya” ya tkuşi va dvaceres, mollas yuç̆opesşi va nik̆ardes.
    Hırsız: “almadım” deyince inanmadılar, molladan satın alınca beğenmediler.
  284. Dğas seri noqups.
    Günü gece izler.
  285. Nena va nik̆iren.
    Dil bağlanmaz.
  286. Çxomi tişen xʒun.
    Balık baştan çürür.
  287. Ʒa subuka kort̆uk̆onna, ixik mendimet̆u.
    Gök hafif olsaydı, rüzgâr götürüverirdi.
  288. Cumoriten daçxiri va niskirinen.
    Sirkeyle ateş söndürülmez.
  289. Uğnosesti “bazi ʒ̆ori muntxanepe ren” yado dotkvapes.
    Akılsıza da ‘’bazı doğru şeyler var’’ diye dedirttiler.
  290. Si na gaxvenen, Ellas mo oxveʒ̆ap, “domixveni” yado.
    Senin yapabileceğini, Allah’tan isteme, “yapıver” diye.
  291. Skidalas, let̆ati uğun, zuğati kuğun rak̆anepeti.
    Hayatın, toprağı da var, denizi de ve tepeleri de.
  292. Utole k̆oçik: “Ar toli komiğut̆uk̆on” yaşi, Ellak sum komeçuşi, varti xvamu.
    Kör insan: ‘’Bir gözüm olsaydı’’ deyince, Allah ona üç göz verince hamd etmedi bile.
  293. Muk̆o nena giçkin ek̆o k̆oçi re; mara nananena va giçkinna çkar mutu va re!
    Kaç tane dil biliyorsun, o kadar insansın; ama anadilini bilmiyorsan hiçbir şey değilsin!
  294. Ellak muk na mekçu nenaten ğarğalaginon!
    Allah’ın sana verdiği dil ile konuşacaksın!
  295. Ellak na mekçu nananena k̆oçik va gogandinapas!
    Allah’ın sana verdiği anadili, insan unutturmasın!
  296. Nananena gondinina, ti skaniti gondineri giğun!
    Anadilini kaybedersen, kendini de kaybetmiş olursun!
  297. Nananena va goindinen!
    Anadil kayıp edilemez!
  298. Nena, gurişi nek̆na ren!
    Dil yüreğin kapısıdır!
  299. Ʒaş tude iri xolo Ellaşi ren!
    Gökyüzünün altındaki herşey Allah’ındır.
  300. Didi ren Ellaşi menceli!
    Allah’ın gücü büyüktür!
  301. Guronis Ellak nuşvels!
    Allah, cesura yardım eder!
  302. Va giçkinna, k̆itxi; ok̆itxu oncğoro va ren!
    Bilmiyorsan, sor; sormak ayıp değil!
  303. K̆itxi do gaçkinas!
    Sor ki bilesin!
  304. Na uçkink ikips; na va uçkink diguraps!
    Bilen yapar; bilmeyen öğrenir!
  305. Çkin p̆ç̆arit, tkvan ik̆itxupt; tkvan ç̆arit do entepek ik̆itxan!
    Biz yazdık, siz okuyorsunuz; siz yazın, onlar okusun!
  306. Oç̆aru giçkit̆as do noşkeriten nç̆ari!
    Yazmayı bil de, kömür ile yaz!
  307. Nana skanis qoropna, xark̆iş nanas mogek̆itxup.
    Anneni seviyorsan, başkasının annesine küfür etme!
  308. Andğaneri dğas ugurapoba irişen didi mt̆eri çkini ren!
    Günümüzde en büyük düşmanımız bilgisizliktir!
  309. Babaşi nenapeş jin oxtimu unon!
    Babanın sözlerinin üzerine gitmek gerekir!
  310. Nosi tomas va ren, tis ren!
    Akıl saçta değil, baştadır!
  311. Nosi şeni gza ar ren!
    Akıl için yol birdir!
  312. Coxok k̆oçik var; k̆oçik coxo omskvanaps!
    İsim, adamı değil, adam ismi güzelleştirir!
  313. Artikartişa mumkeoba na ikips bereşi bereti mumkeuri iqven!
    Birbirine nankörlük yapan çocuğun çocuğu da nankör olur!
  314. Ar k̆oçis na ağoden şei, mteli k̆oçepesti ağoden!
    Bir insana olan şey, her insana da olur!
  315. K̆ai k̆oçişi nena geari do ʒ̆k̆ariti ren!
    İyi insanın dili hem yemektir hem sudur!
  316. K̆oçi k̆oçi şeni ç̆ami ren!
    İnsan, insan için ilaçtır!
  317. K̆oçişi maşvele k̆oçi ren xolo!
    İnsanın yardımcısı yine insandır!
  318. Dido osimadu noşkeri ren!
    Çok konuşmak kömürdür!
  319. Ç̆it̆a oğarğalu okro ren!
    Az konuşmak altındır!
  320. Çkvaşi dulyas va ak̆ataginon!
    Başkasının işine karışmayacaksın!
  321. Kianas nosi na uğun k̆oçik, dulya muşi xe muşite qvas!
    Dünyada aklı olan insan, işini kendi eliyle yapsın!
  322. Markvali skani si get̆axi!
    Yumurtanı sen kır!
  323. Xamik k̆oçi qvilu, nenak vitoşi!
    Bıçak bir adamı öldürdü, dil bin adamı!
  324. K̆ibiri nenaşi k̆ila ren!
    Diş, dilin kilididir!
  325. Ʒ̆k̆arişen gamaxtimeri çxomik daçxirişen va aşkurinen!
    Sudan çıkmış balık, ateşten korkmaz!
  326. Çxomi k̆udeliten va iç̆open!
    Balık, kuyruktan tutulmaz!
  327. Maçxome, oncire muşis va ğurun!
    Balıkçı yatağında ölmez!
  328. Loqa nenate xociti inç̆valen!
    Tatlı dille öküz de sağılır!
  329. Loqa nena ç̆ami ren!
    Tatlı dil ilaçtır!
  330. Mt̆eri maqale va iqven!
    Düşman dost olmaz!
  331. Mt̆eris mt̆eroba unon do maqales maqaloba!
    Düşmana düşmanlık gerekir, dosta dostluk!
  332. Markvalişen gamaxtimerik markvali skups!
    Yumurtadan çıkan, yumurta yumurtlar!
  333. Mgeris mgeri aqven; mtutişi mtuti!
    Kurdun kurdu olur; ayının ayısı!
  334. Ora muşis, ğurati k̆ai ren!
    Zamanında, ölüm bile iyidir!
  335. Ordo mteli mutxani k̆ai ren, ğuraşi meti!
    Erken her şey iyidir, ölümden başka!
  336. Uça pucisti xçe mja uğun!
    Siyah inekte de beyaz süt olur!
  337. Oxorişi gza pucisti uçkin!
    Evin yolunu inek de bilir!
  338. P̆at̆i k̆oçişi geari coğorikti va imxors.
    Kötü insanın yemeğini köpek de yemez!
  339. Tolik mendra z̆irops, nosi daha mendra.
    Göz uzağı görür, akıl daha uzağı.
  340. Ar masarite ğoberi va ixvenen!
    Bir kazıkla çeper yapılmaz!
  341. Ağani okosalek k̆ai kosups!
    Yeni süpürge iyi süpürür!
  342. K̆arta svas kimoloba va iqven!
    Her yerde erkeklik olmaz.
  343. İri k̆ala nena va itkven!
    Herkesin yanında söz söylenmez!
  344. Ğuras mgara nomskun!
    Ölüme ağlama yakışır!
  345. Ğureli şeni varna k̆ai zop̆onan do varna mutu va zop̆onan!
    Ölen için ya iyi söylerler ya da bir şey söylemezler!
  346. Coğorik baba va içinops!
    Köpek, baba tanımaz!
  347. Girini do mskveri na va içinops k̆oçik, muk ren girini!
    Eşeği ve geyiği tanımayan insanın kendisi eşektir!
  348. K̆arta k̆oçi k̆ala ar k̆aeli nenaten va iğarğalen!
    Her insanla aynı şekilde konuşulamaz!
  349. K̆oma na yulun svas, daçxiri ren!
    Duman olan yerde ateş vardır!
  350. Mskibuk uʒ̆k̆are va mkups!
    Değirmen, susuz öğütmez!
  351. Ubereli k̆oçi xezdimeri iqven!
    Çocuksuz insan cimri olur!
  352. Si dibadişi, mitxani doğuru!
    Sen doğduğunda, biri öldü!
  353. Ʒ̆k̆arişi k̆vanʒa ʒ̆k̆arişi gzas t̆roxun!
    Su testisi su yolunda kırılır.
  354. Zoğas na işolen mç̆imaşen va aşkurinen!
    Denizde ıslanan, yağmurdan korkmaz!
  355. Ç̆it̆a va rt̆aşi didi va iqven!
    Az olmayınca, çok olmaz!
  356. Çkvaşi bergite qona va ixaçken!
    Başkasının çapasıyla tarla kazılmaz!
  357. Didilepeşi nosi daha didi ren!
    Büyüklerin aklı daha büyüktür!
  358. Orak miti va çumes!
    Zaman, kimseyi beklemez!
  359. K̆arta k̆vinçik obğe muşişa mulun!
    Her kuş yuvasına döner!
  360. Onçviru va giçkinşi, ʒ̆k̆aris mu gorup?
    Yüzmeyi bilmiyorsan, suda ne arıyorsun?
  361. Va igura şakis, kalamaniti va gaç̆en.
    Öğrenmeden, çarık da dikemezsin.
  362. Va giğut̆aşi igbali, ikti do iburbali.
    Bahtın yoksa, dön dolaş dur.
  363. Ar k̆oçis va nagadasen, konadaguri em k̆oçişen mutu va iqven.
    İnsanın işleri ters gitmeyiversin, iki yakası bir araya gelmez.
  364. Dirderi zoğas va inçviren.
    Kabarmış denizde yüzülmez.
  365. Azlağuri oxvame, ar şiras jur noğame.
    Azlağa ibadethanesi, bir dula iki damat adayı.
  366. Xvala otkute, mutu va ixvenen.
    Sadece söylemekle, bir şey yapılmaz.
  367. Nenate kimoloba va ixvenen.
    Lafla erkeklik yapılmaz.
  368. Malave pucişi ğoberi va iqven.
    Obur hayvana çeper fayda etmez.
  369. K̆ai mçumale coğorişen mo gaşkurinet̆as.
    İyi bekçi köpekten korkma.
  370. Ca goxupt̆aşi, dudişen geoçk̆aginon.
    Ağacı budarken, doruğundan başlayacaksın.
  371. Dido bereşi derdi, dido iqven.
    Çok çocuğun derdi, çok olur.
  372. Malale coğorik, k̆oçis va geak̆ibins.
    Havlayıcı köpek, insanı ısırmaz.
  373. Pağeri steğo, oxorişi susi ren.
    Temiz avlu, evin süsüdür.
  374. İri ondi şignapu, k̆ai va ren.
    Herşeyi duymak iyi değildir.
  375. Gza va okaça şakis ar sotxanişa va nilen.
    Yol tutmadan bir yere gidilmez.
  376. Ot̆ibinu şeni germa va iç̆ven.
    Isınmak için orman yakılmaz.
  377. But̆k̆uci k̆oçis geak̆ibinu, k̆oçikti nenas.
    Arı adamı ısırdı, adam da dilini.
  378. Uğnose k̆oçis didi cesareti aqven.
    Akılsız insanın cesareti büyük olur.
  379. Babaş bedua, k̆oçis naç̆aben.
    Baba bedduası, adama yapışır.
  380. Megaç̆araşi nuxondaginon.
    Sana yazıldıysa sabredeceksin.
  381. Damtire na va uqonun viçili ya va tkvas, Batumi na va uz̆iramuk kiana bz̆iri ya va tkvas.
    Kaynanası olmayan ben evlendim demesin, Batum’u görmeyen dünya gördüm demesin.
  382. Daz̆i va k̆vatana oxoristi amulun.
    Dikeni kesmezsen eve de girer.
  383. Mt̆k̆uri cas mutu va niçanen.
    Yabani ağaçta yemiş olmaz.
  384. Xolos muşis ʒ̆k̆ari na va ren svas oxori mo k̆idup.
    Yakınında su olmayan yerde ev yapma.
  385. K̆oçi va ʒxunaginon, ndğa mulu xvala doskidu.
    Adam seçmeyeceksin, gün gelir yalnız kalırsın.
  386. Kotumek markvali skups, mamʒudalek mʒudi.
    Tavuk yumurta yumurtlar, yalancı yalan.
  387. Tiş keyifi giğunna çkva mu ginon?
    Sağlığın yerinde ise daha ne istiyorsun?
  388. Maqalaşi k̆ai, magzalobas oxiʒ̆onen.
    Arkadaşın iyisi, yolculukta anlaşılır.
  389. Çkin kianas mince vauns, vai çkini uça dğasu.
    Bizim ülkemizin sahibi yok, vay bizim kara günümüze.
  390. Menceli mtutisti uğun, nositi iqvasen.
    Kuvvet ayıda da var, akıl da olacak.
  391. Biç̆i bere içila şakis ren.
    Erkek çocuk evlenene kadardır.
  392. Bere k̆ala k̆arta nena va itkven.
    Çocuk ile her söz söylenmez.
  393. Ti it̆işona şakis xura iboni.
    Başını cimcikleyeceğine banyo ol.
  394. Nena putxun, mara nç̆ara doskidun.
    Söz uçar, fakat yazı kalır.
  395. Guriş ç̆vina ç̆amite va ikaren.
    Yürek acısı ilaçla geçmez.
  396. Kap̆et̆i iqva şakis, guroni iqvi.
    Sert olcacağına, yürekli ol.
  397. Nananena skani va giçkit̆as ki ar xvala oxoriş nena ren.
    Anadilin zannetme ki sadece ev dilidir.
  398. Ç̆arido noşkerişen nç̆ari.
    Yaz da kömürden yaz.
  399. İri ondi ora muşis nomskun.
    Herşey vaktinde güzeldir.
  400. Omgaroni dulya mek̆ogidz̆unna çkvas mo iz̆iʒap.
    Ağlanacak işe kalmışsan başkasına gülme.
  401. Tolepe skanik va z̆iropsna te mot gorup?
    Gözlerin görmüyorsa neden ışık arıyorsun?
  402. Ti p̆et̆k̆eleris ç̆ami uğut̆uk̆onna usumet̆u ti muşis.
    Kelin ilacı olsa başına sürerdi.
  403. Lazmaş doloxe na skidun mteli kiana k̆undoni ren ya uçkins.
    Tezeğin içinde yaşayan, bütün dünyayı dışkılıdır diye bilir.
  404. Sinte muşoti gok̆o, utole rekda.
    Işığa neden ihtiyaç duyuyorsun, körsün.
  405. Oxiruten k̆oçi iqvet̆uk̆onna, mtugiti iqvet̆u.
    Çalmaklan adam olunsaydı, fare de olurdu.
  406. Someri ʒ̆k̆uns, so isume.
    Neren ağrıyor, nerene sürüyorsun.
  407. Mamulik qiru qiru do dudi muşi, muşebura konuk̆vatapu.
    Horoz bağırdı bağırdı da başını kendisi kestirdi.
  408. Monç̆va steri badgaleri ğarğalana nena skani mitik va megisimins.
    Kuluçka tavuk gibi konuşursan seni kimse dinlemez.
  409. Ç̆k̆int̆ite lazut̆iş mkiri va iqven.
    Taze süt mısırıylan mısır unu olmaz.
  410. Ç̆anç̆axoni gzas doloxtaşi modvalu domipintu ya va tkvaginon.
    Çamurlu yola girince ayakkabım pislendi demeyeceksin.
  411. Pat̆i ambari ordo mulun.
    Kötü haber tez gelir.
  412. K̆ai nena va meçaşa coğoristi dulya va gaxvenapen.
    İyi dil vermeden köpeğe de iş yaptıramazsın.
  413. Ar okotomaleş doloxe jur mamuli va skidun.
    Bir kümesin içinde iki horoz barınmaz.
  414. Mulkişi xraʒkela mo iqve, ğuraşi em kianaşa va gağen.
    Mülk arsızı olma, ölünce öteki dünyaya götüremezsin.
  415. Mtutis topuri dido muxtaşi ti muşisti nisumes.
    Ayıya, bal fazla gelince başına da sürer.
  416. Nana do baba muşis xeiri na va uğuns k̆oçis, kianasti xeiri va aqven.
    Anne babasına hayrı olmayan adamın, dünyaya da hayrı olmaz.
  417. Ğaliş çxomi zuğas mo gorup.
    Dere balığını denizde arama.
  418. Zoğas geari na gorups mşkironeri va doskidun.
    Denizde rızkını arayan aç kalmaz.
  419. Zoğas qoropna onçviru mot va giçkin?
    Denizi seviyorsan yüzmeyi neden bilmiyorsun?
  420. Çxomiş şilya ç̆eşidi zoğaş doloxe ren, k̆oçişiti kianas.
    Balığın bin çeşidi denizin içindedir, insanınki de dünyada.
  421. Mjora va geont̆onaşa seri va iqven.
    Güneş batmayınca gece olmaz.
  422. Mʒ̆k̆ili nenoni iqva şakis, loqa nenoni iqvi.
    Sivri dilli olacağına, tatlı dilli ol.
  423. Loqa p̆ç̆k̆omat, loqa bğarğalat.
    Tatlı yiyelim, tatlı konuşalım.
  424. Lap̆arde oquruş geoç̆k̆aşi mik ğurasen yado moçume.
    Erkeki çakal ulumaya başlayınca, kim ölecek diye bekleme.
  425. Ğura, gint̆aşi va mulun.
    Ölüm, isteyince gelmez.
  426. Nana babaşi guri, mteloras berepe muşi k̆ala ren.
    Anne babanın yüreği sürekli çocukları iledir.
  427. Ar xvala, ğurak k̆oçi rezili va ikips.
    Yalnız, ölüm insanı rezil etmez.
  428. Muşebura naşkvineri oxoris mtutiti amulun.
    Kendi haline bırakılan eve ayı da girer.
  429. Ufik̆ire k̆oçik mʒudi mutu dotkunati, mʒudi muşi, mʒudi ren.
    Fikirsiz bir kimse yalan bir söz söylese de onun yalanı, yalandır.
  430. Cuma şeni p̆at̆i mo isimadupt do mo ikipt.
    Kardeş için kötü düşünmeyin ve yapmayın.
  431. Skani k̆ai, p̆at̆i skani ren. İri şenti xolos ren.
    Senin iyiliğin,kötülüğün senindir. Herkesden de yakındır.
  432. Cuma muşi şeni p̆at̆i na zop̆ons k̆oçis k̆urşuni mo uşlep.
    Kardeşi için kötü diyen adama kurşun esirgeme.
  433. Cumaş tolis oʒ̆k̆et̆aşi, k̆ai tolite oʒ̆k̆edi.
    Kardeşinin gözüne bakarken, iyi niyetle bak.
  434. Cuma doqvilanşi ya ti skani qvili, ya kiana komoseli.
    Kardeşini vurduklarında ya kendini öldür, ya dünyayı ayağa kaldır.
  435. Xut k̆iti xut cuma ren. Ar teriti var nik̆vaten.
    Beş parmak beş kardeştir. Teki de kesilmez.
  436. Cuma k̆ala, mʒ̆k̆upisti, k̆ai guilen.
    Kardeş ile karanlıkta da iyi gezilir.
  437. Mişi bedi do igbali murenna eşo iqven do eya mitis va aktiren.
    Kimin talihi ve ikbali nasıl yazılmışsa öyle olur ve onu kimse değiştiremez.
  438. Bedişi osteru do ixişi obaru ar ren.
    Talihin oyunu ve rüzgarın esmesi aynıdır.
  439. Mtel zoğape movili, xinci va ren.
    Bütün denizleri aştım, köprü yok.
  440. Ot̆rik̆e doqvili, k̆vinçi va ren.
    Bıldırcını öldür, kuş değildir.
  441. Ot̆rik̆ek limxanapunas, ʒanakti ʒ̆k̆aris z̆irops ğura muşi.
    Bıldırcın, eğreltinin içinde, çavuş kuşu da suda görür ölümünü.
  442. Dandara advineris tviristi qini va aqven.
    Yangına tutulmuşa karda da soğuk olmaz.
  443. Uğnoses nosi uğutuk̆onna eni ʒ̆oxle muşi şeni ixmart̆u.
    Akılsızın aklı olsa idi en başta kendisi için kullanırdı.
  444. Oxori skani jur kyoşe ren yado, kianati jur keoşe mo gaçkinas.
    Evin dört köşelidir diye, dünya da dört köşelidir diye zannetme.
  445. Eğrinderi coğori, bela muşi muk gorups.
    Azmış köpek, belasını kendi arar.
  446. Mgeris xorʒiş şura mat̆asna, eya k̆oçi reni, varna ʒxovari reni yado va ʒxunups.
    Kurt et kokusu alırsa, insan mıdır hayvan mıdır diye ayırmaz.
  447. Mşkironeri k̆oçi dido geari ç̆k̆omaşi, korba na aʒ̆k̆unasenşi derdi va zdips.
    Aç insan çok yemek yeyince, karnı ağıracağının derdini çekmez.
  448. Mʒudela k̆oçişi mtini nenati, mʒudi ren ya içkinen.
    Yalancı insanın doğru sözü de, yalandır diye bilinir.
  449. Mteloras punçxa dobğeri mogulu, k̆arta oras ç̆uç̆ulepe va megotxozun.
    Her zaman ufantı dökerek gezme, her vakit civcivler peşinde olmaz.
  450. K̆aobapes k̆aobape monz̆ini, derdepe komeç̆k̆vidi.
    İyliklere iyilik kat, dertleri def et.
  451. Moxele muşi memnuni na va iqven oxoris buzulepe molibğen.
    Ustasının memnun olmadığı eve böcekler doluşur.
  452. İxik zuğa komoselaps, nositi k̆oçi.
    Rüzgâr denizi şahlandırır, akıl da insanı.
  453. Uğnosek, diç̆k̆icis konasuşi “msora mağodu” ya açkinu.
    Akılsız, ısırgana sürününce “uyuz oldum diye” zannetti.
  454. Mgerik mʒkvitura va aç̆opuşi, “mutxani laşaroni steri unk̆ap̆ut̆u, emuş xorʒiti va iç̆k̆omet̆u” ya tku.
    Kurt, tavşanı yakalamayınca, “o bişe kudurmuş gibi koşuyordu, onun eti de yenmezdi” dedi.
  455. Nosik, k̆urşunişen k̆ai qvilups.
    Akıl, kurşundan iyi öldürür.
  456. Geari va pʒunup yado nçalati mo imxor.
    Yemek seçmiyorum diye saman da yeme.
  457. Oki kort̆i, aça sort̆i?
    Madem vardın, bu ana kadar neredeydin?