Hasan Azaklı
Bu yazı yaklaşan yerel seçimler nedeni ile Hopa’daki seçimlerin objektif ve sayısal veriler dikkate alınarak analiz edilmesi için kaleme alınmıştır.Bu yazının amacı herhangi bir siyasi yapı veya grubu övmek veya tutmayı amaçlamamakta,sadece Hopa öznelinde yaklaşan yerel seçimlerin siyasal bir değerlendirilmesi amaçlanmaktadır.
31 Mart 2019 tarihinde ülke çapında yapılacak yerel seçimler,toplum içerisinde siyasal hareketliliğin artmasına yol açmış,yerellerde iktidar olabilmek için siyasal parti ve yapılar bu süreci kendi lehlerine kazanımlara dönüştürmek için yoğun bir çalışma içerisine girmişlerdir.Durun bu olmamakla birlikte ülkemizde yerel seçimler, yerellerin sorunlarının dillendirildiği,tartışıldığı bir ortamdan çıkarılıp genel seçim havasına sokulmaya çalışılmaktadır.Oysa yerel seçimler yerellerdeki sorunların ele alınıp tartışıldığı yerellerde iktidar mücadelsenin verilebildiği bir düzlemde seyreden bir seçim olması gerekmektedir.Bu atmosfer içinde yapılacak olan yerel seçimlerin Hopa öznelinde yerel seçimin durumunu ve göstergelerini daha önceki seçimlerdeki sayısal veriler de göz önüne alınarak gerçekçi bir analiz yapmaya çalışalım.
31 Mart 2019 yılında yapılacak yerel seçimlerin Hopa’daki görüngüsüne ışık tutabilmesi ve sağlıklı bir analiz yapabilmemiz için öncelikle 2004,2009 Yıllarında Hopa’da yapılan yerel seçimlerin sayısal verileri ile 30 Mart 2014 tarihinde yapılan yerel seçim sonuçları ve de 24 Haziran 2018 tarihinde yapılan Milletvekilliği seçim sonuçlarını ele alıp incelemek gerekmektedir.
2004 YILINDA YAPILAN YEREL SEÇİMLERDE HOPA’DA SAYISAL VERİLER;
2004 yılında Hopa’da yapılan yerel seçimlerde belediye dahilindeki sandıklardaki oylar CHP:1625,AKP:1544,ÖDP:1730,ANAP:1244,MHP:959 şeklinde dağılım göstermiş olup,Belediye Başkanlığını ÖDP kazanmıştır.
2009 YILINDA YAPILAN YEREL SEÇİMLERDE HOPA’DA SAYISAL VERİLER;
2009 yılında Hopa’da yapılan yerel seçimlerde belediye dahilindeki sandıklardaki oylar CHP:3443,AKP:2650,ÖDP:783,MHP:651 ve Bağımsız Aday:1819 şeklinde dağılım göstermiş olup,Belediye Başkanlığını CHP kazanmıştır.
30 MART 2014 YAPILAN YEREL SEÇİMLERDE HOPA’DA SAYISAL VERİLER;
30 Mart 2014 ‘te yapılan yerel seçimlerde Hopa’da belediye dahilindeki yerleşkelerde sandık sonuçları partilere göre şöyle dağılım göstermiştir.
Bu seçimde Hopa’da Belediye dahilinde Toplam seçmen sayısı 13395 olup, bu seçmenlerin 11589’u oy kullanmış ve geçerli oy sayısı 11266 olarak belirlenmiştir.Bu geçerli oyların Belediye Başkanlığında partilere göre dağılımı; AKP:4546,CHP:4523,ÖDP:836,HDP:624,MHP:547,SAADET:168,BTP:22 olarak görünüm arz etmiştir. Bu seçim sonucunda Belediye Başkanlığını AKP kazanmıştır. Bu seçimde köy statüsünde olan ve 30 Mart 2019 seçiminde mahalle statüsünde oy kullanacak Sugören’de ise İl genel meclisindeki oyların partilere göre dağılımı; AKP:341,CHP:179,MHP:130,ÖDP:9,HDP:3,SAADET:11 şeklinde tezahür etmiştir.
Yukarıdaki sayısal veriler ele alınıp,dağılım partiler düzeyinde incelendiğinde;Hopa özelinde 31 Mart 2019 seçimleri için ittifak yapmış olan AKP ve MHP’nin 30 Mart 2014 tarihinde yapılan yerel seçimlerde toplam oyları (Sugören dahil) 5564 olarak karşımızda çıkmaktadır.Hopa öznelinde İttifak yapmış olan CHP,ÖDP ve HDP’nin toplam oyları ise(Sugören dahil) 6174 olarak ortaya çıkmaktadır.
24 HAZİRAN 2018 TARİHİNDE YAPILAN MİLLETVEKİLLİĞİ SEÇİMİNDE SAYISAL VERİLER;
24 Haziran 2018 tarihinde yapılan Milletvekilliği seçiminde Hopa’da belediye dahilindeki yerleşkelerde sandık sonuçları partilere göre şöyle dağılım göstermiştir.
Bu seçimde Hopa’da Belediye dahilinde Toplam seçmen sayısı 14486 olup,bu seçmenlerin 12978’i oy kullanmış ve geçerli oy sayısı 12764 olarak belirlenmiştir.Bu geçerli oyların partilere göre dağılımı; AKP: 3870,CHP:5062,MHP:1009,HDP: 1405,İYİ PARTİ:1065,SAADET:184,VP:36 olarak ortaya çıkmıştır.Bu seçimde köy statüsünde olan ve 30 Mart 2019 seçiminde mahalle statüsünde oy kullanacak Sugören’de ise oyların partilere göre dağılımı; AKP: 353,CHP:200,MHP:93,HDP:11,İYİ PARTİ:85, SAADET:6, VP:2 şeklinde tezahür etmiştir.
Yukarıdaki sayısal veriler ele alınıp,dağılım partiler düzeyinde incelendiğinde;Hopa özelinde 31 Mart 2019 seçimleri için ittifak yapmış olan AKP ve MHP’nin 24 Haziran 2018 tarihinde yapılan seçimlerde toplam oyları (Sugören dahil) 5325 olarak karşımızda çıkmaktadır.Hopa öznelinde İttifak yapmış olan CHP,ÖDP ve HDP’nin toplam oylarının (Sugören dahil) 6678 olarak ortaya çıkmaktadır.Hopa’da 31 Mart 2019 seçimlerinde ittifaksız girecek olan İYİ PARTİ ise 24 Haziran 2018 seçimlerinde (sugören dahil)1150 oy almış bulunmaktadır.
Tüm ortaya konan bu seçim sonuç verileri dikkate alındığında Hopa’da 31 Mart 2019 tarihinde yapılacak olan yerel seçiminin AKP,CHP ve İYİ PARTİ arasında geçecek olan bir yarışma şeklinde olacağı kendini göstermektedir.
31 MART 2019 TARİHİNDE YAPILACAK YEREL SEÇİMLERDE PARTİLERİN BELEDİYE BAŞKAN ADAYLARINI BELİRLEME SÜRECİ:
AKP’nin aday belirleme süreci: yaklaşan yerel seçimler için AKP içerisinde bir kaç aday adayının ismi söz konusu olup,parti ,içerisinde tamamen dışa kapalı ve gizlilik içerisinde yapılan çalışmalar sonucu Kemal GAZİOĞLU Belediye Başkanı adayı olarak belirlenmiş bulunmaktadır.Bu süreçte parti içinde dışa yansıyan bir aleni iç sıkıntı görünüm almamış,belirlenen adayın ittifakı oluşturan AKP ve MHP tarafından kabul gördüğü ittifak çevresince dillendirilmiştir.
CHP’de aday belirleme süreci: AKP ‘nin aksine CHP’de aday belirleme süreci çetin ve zor bir süreçten geçilerek sonuçlanmıştır.CHP’de adaylık için 8 kişi baş vurmuş,başvuran 8 aday adayının nasıl ve ne şekilde hangi yöntemle belirleneceği hususunda uzun,yorucu ve partiyi yıpratıcı bir süreç yaşanmıştır.Aday belirlemenin önce anket uygulaması,eğilim yoklaması v.b şekilde yapılacağı dillendirilmiş,bu yönde çalışmalar yapılmış ancak daha sonra CHP genel merkezi tarafından Taner EKMEKÇİ aday olarak belirlenip,Taner EKMEKÇİ ile seçime girilmesine karar verilmiştir.
İYİ PARTİ’de aday belirleme süreci:Genelde Türkiye çapında CHP ile ittifak yapan İYİ PARTİ Hopa’da parti olarak tek başına yerel seçimlere girmeye karar vermiş,CHP’de aday belirleme süreci devam ederken Hopa’nı CHP’li eski Belediye Başkanı Turan KASIMOĞLU partisinde istifa ederek İYİ PARTİ’den adylığını koymuştur.Aynı şekilde yıllarca CHP Hopa İlçe Başkanlığı yapmış olan Fehmi USTABAŞ’ta İYİ PARTİ’den Belediye meclisinde kontenjan adayı olmuştur.
SAADET PARTİSİ’nde adaylık süreci;Esasen siyasal anlamda Türkiye’de en doğru tavrı Saadet Partisi göstermiş ve kendi gücü ve de ilkelerinden ödün vermeden siyasal arenada mücadelesini vermeye çalışmaktadır.SAADET PARTİ’si yerel seçimler için Server EKSİLMEZ’i aday koyarak yola çıkmış bulunmaktadır.
31 MART 2019 TARİHİNDE YAPILACAK YEREL SEÇİMLERDE PARTİLERİN BELEDİYE MECLİS ÜYE ADAYLARINI BELİRLEME SÜRECİ:
Genel olarak seçime katılacak siyasi partilerin gerek belediye beşken adaylarını gerekse belediye meclis adaylarını demokratik yol ve yöntemlerle belilendiğini söyleyebilmemiz ne yazık ki mümkün değildir.Genelde partiler Belediye meclis adaylarını belirlerken kendi parti üyelerininin bile haberi olmadan merkezi, bir şekilde gizlilik içerisinde belirledikleri görülmektedir.Belediye meclis adaylarının belirlenmesi hususunun partilere göre uygulanış çalışmalarını ele almaya çalışırsak;
AKP’nin Belediye meclis adayları belirlemesi ve belirlenen adayların analizi:AKP Belediye meclis adaylarını belirlerken öncelikle kontenjan adaylarını belirlemede Hopa’daki sosyal dengeleri gözeterek bir belirleme yöntemi uyguladığı görülmektedir.Bu yöntemle AKP Hopa’da her kesimden oy almayı hedeflemektedir.Kontenjan dahil toplam 15 belediye meclis adaylarının üçü kadın 12’si erkeklerden oluşmaktadır.Seçilebilir sırada 1 veya 2 adet kadın aday bulunmaktadır.AKP 1.sırada kadın aday koymuştur.Eğer AKP Hopa’da seçimi alırsa 2 kadın adayı belediye meclisine sokacaktır.,Seçimi alamadığı durumda i,se 1 kadın adayın mecliste yer alması mümkün olacaktır.Bu şekliyle AKP’de erkek ağırlıklı bir listenin oluştuğu anlaşılmaktadır.AKP belediye meclisi adaylarını belirlerken mahallelerin temsiliyetini fazla ön plana almamış,genelde Hopa’da sosyal-toplumsal dengeleri izleyen bir yöntem işe koşmuştur.Ayrıca Belediye meclis adaylarının içinde gençlere seçilebilir sırada yer verilmemiş,gençlere alt sıralarda yer verilmiştir.
CHP’nin Belediye meclis adayları belirlemesi ve belirlenen adayların analizi:CHP’de meclis adaylarını belirlerken yol ve yöntem olarak AKP’den farklı bir uygulama yapmamış.ittifak yaptığı güçlerle kapalı pazarlıklar sonucunda meclis adayları belirlemesi yapmıştır.CHP belediye meclis adaylarını belirlerken bırakın halk katmanlatrının haberdar olması,kendi parti üyeleri ve delegelerinin dahi bu belirlemede bilgisi veya katkısı olmamıştır.Daha önce CHP ittifak yaptığı güçlerle yaptığı sözleşme ve taahhütnamesini sosyal medyada paylaşmış,bu sözleşmenin ikinci paragrafında “Halk için halkla beraber” ilkesinden hareketle,”kimlik,siyaset veya parti ayrımı yapmaksızın her Hopa’lının kent yönetiminde söz hakkı vardır.Bu hakkın sağlanması için başkan ve meclis üyelerinin de katılımcı olacağı yerel yönetim meclisinin oluşturulmasının ve bu meclisin görüş,öneri ve değerlendirmelerinin belediye yönetiminin temel hareket noktası olmasını kabul edyoruz” şekilnde bağıtlanan ve sosyal medyada yayımlanan taahhütnamenin bu madeesine daha işin başında uyulmamış,belediye meclisi adayları belirlenirken mahallelerde toplantı yapıp mahalle temsiliyetlerine yer verilmemiş,özellikle Hopa’nın kadim yerleşkeleri olan Ortahopa ve Bucak Mahallelerinin temsiliyeti göz ardı edilmiş bulunulmaktadır.Meclis adaylarını belilemede halka dayanmak bir yana kendi parti delegelerinin bile bilgisi olmadığı bir aday belirleme şekli ortaya konmuş,ittifak güçleri ile kapalı pazarlık yöntemi, meclis adaylarının belirlemesinde etkili olmuştur.CHP’de kadın temsiliyetine bakacak olursak,15 aday içerisinde seçilebilir sırada 2 kadın adaya yer verildiği anlaşılmakadır.diğer kadı adaylar ise seçilemeyen sıralarda yer verilmiştir.CHP’de de kadın temsiliyeti AKP gibi yeterli olmayıp erkeklerin ağırlıkta olduğu bir aday listesi ortaya konmuştur.CHP’de kadınlar açısından aday belirlemede taahhütnamede belirlenen ve 5.paragrafta deklere edilen “kadınların kent yaşamına özgürce katılabilmesi için eşitlik ilkesiyle hareket edilmelidir” taahhütnamesi daha işin başında meclis adaylarını belirlerken çiğnenmiş bulunmaktadır.Daha işin başında,10 paragraftan oluşan ittifak sözleşmesinin iki maddesinin bypas edilmesi ve aday belirlemede göz önünde bulundurulmaması CHP açısından bir handikap olarak karşımıza çıkmaktadır.
İYİ PARTİ’nin Belediye meclis adayları belirlemesi ve belirlenen adayların analizi:İYİ PARTİ ve bu partiden Başkan adayı olan Turan KASIMOĞLU kontenjan adayı olarak yıllarca CHP Hopa İlçe Başkanlığı yapmış olan Fehmi USTABAŞ’ı koymuş ikinci kontenjan olarak da Nihat YILMAZ’ı belirlemiştir.İYİ PARTİ 1.sıra meclis adayı olarak Bucak Mahallesi evladı ve Ortahopa Mahallesinin gelini Hülya SARIBAŞ’ı belirleyerek bu mahallelerde görünür bir avantaj elde etmeyi amaçlamıştır.İYİ PARTİ kadın adaylar meselesinde diğer partiler gibi kadın yoğunluklu bir aday belirleme yapmamış,erkek adayların baskın olduğu bir aday belirleme yöntemi benimsemiştir.Ayrıca İYİ PARTİ ve Turan KASIMOĞLU meclis üyeleri belirlemesinde geçmişte MHP Hopa ilçe başkanlığını yürütmüş olan Mustafa YEĞEN ile Ali DURMUŞ’a yer vererek MHP kökenli sağ seçmenden oy alabilme avantajını yakalama trendine girmiş bulunmaktadır.
Hopa’da yerel seçimlerde oluşacak meclis dağılımında ilginç bir durumun alması söz konusudur.Eğer seçime giren ve Hopa’da iddialı olan üç parti arasındaki oy dağılımında çok açık ara bir durum olmazsa,Beldiye başkanlığını kazanan parti hiç de rahat bir durumda olamayacaktır.Seçim sonuçlarının açık ara olmaması durumunda muhalfete düşen partiler mecliste çoğunluğu alabilecek bir pozisyona bile gelebilecektir.
31 MART 2019 TARİHİNDE YAPILACAK YEREL SEÇİMLERDE HOPA’DA ORTAYA ÇIKABİLECEK OLASI SONUÇLAR:
2004 yılından bu yana Hopa’da yapılan yerel seçim sonuçları ile 24 Haziran 2018 tarihinde yapılan milletvekilliği seçim sonuçlarının belediye dahilindeki sandıklarda çıkan sonuçların karşılaştırlıp değerlendirilmesinde;
2004 Yılındaki yerel seçimlerde sol tandantslı CHP ve ÖDP’nin toplam oylarının 3255 olduğu,sağ tandantslı AKP,ANAP ve MHP’nin toplam oylarınınise 3747 olduğu görülmektedir.Bu seçimde ÖDP oyların partilere bölünmüşlüğü avantajı ile Belediye Başkanlığını elde etmiştir.
2009 Yılındaki yerel seçimlerde sol tandantslı CHP,ÖDP ve Bağımsız adyıın toplam oylarının 6045 olduğu,sağ tandantslı AKP,MHP’nin toplam oylarınınise 3301olduğu görülmektedir.Bu seçimde CHP Belediye Başkanlığını elde etmiştir.Burada sol tandantslı oylarda büyük bir yükseliş görülmelkte ve sağ oylar sanki sol oyların yarısı kadar görünmektedir.bu durumun nedeni sağ oyların bir kısmının sol tandantslı adaylara kaydığını göstermektedir.
2009 Yılındaki yerel seçimlerdeAKP ve MHP’nin toplam oyları (Sugören dahil) 5564 olarak karşımızda çıkmaktadır.Hopa öznelinde İttifak yapmış olan CHP,ÖDP ve HDP’nin toplam oyları ise(Sugören dahil) 6174 olarak ortaya çıkmaktadır.
AKP ve MHP’nin 24 Haziran 2018 tarihinde yapılan seçimlerde toplam oyları (Sugören dahil) 5325 olarak karşımızda çıkmaktadır.Hopa öznelinde İttifak yapmış olan CHP,ÖDP ve HDP’nin toplam oylarının (Sugören dahil) 6678 olarak ortaya çıkmaktadır.Hopa’da 31 Mart 2019 seçimlerinde ittifaksız girecek olan İYİ PARTİ ise 24 Haziran 2018 seçimlerinde (sugören dahil)1150 oy almış bulunmaktadır.
Yukarıda ortaya konan sayısal veriler değerlendirildiğinde Hopa öznelinde yerel seçimlerde oyların dağılımının adaylara ve adayların etkililiğine göre değişebildiği açıkça görülebilmektedir.Bütün sayısal veriler incelendiğinde hiç bir partinin ve başkan adayının bu seçimi çantada görmemesi gerekmektedir.AKP açısından iktidar olma avantajları,iş istihdamı vaatleri ve uygulamaları bu seçim için bir avantaj gibi görünmektedir.ayrıca AKP meclis dağılımını Hopa’nın toplumsal yapısını göz önünde bulundurarak yapmış olması bu parti için bir avantaj şeklinde izlenim ortaya koymaktadır.Ancak İktidarda olmanın verdiği yıpranma(kendi deyimleri ile metal yorgunluk),Hopa öznelinde Belediye hizmetlerindeki uygulamalarda yaptıkları bazı yanlışlıklar bu parti için dezavantajlı bir durum sergilemektedir.Son yıllarda Hopa’da seçmen profilinde meydana gelen değişimler ve kısmen sağa kayışlar AKP açısından olası avantaj olarak tezahür etmektedir.
CHP açısından konu irdelendiğinde, CHP’nin Hopa öznelinde ÖDP ve HDP gibi partilerle ve de Halkevci çevreyle yaptığı ittifak CHP açısından bir avantaj gibi görünmektedir.Ancak CHP dışında seçimlerde HDP ve ÖDP nin almış olduğu ortalanma toplam 1500’ler civarındaki oyun hepsinin komple CHP’ye döneceğini düşünmek doğru bir olsılık değildir.CHP dışındaki sol oylar hepsi HDP ve ÖDP’li oylar değildir.Bu oyların içinde sosyalist sol gelenekten gelen başka siyasal yapılar ve kişilerin oylarının olduğunu göz ardı etmemek gerekir.1500’ü aşkın CHP dışındaki sol oyların 1/3’ünün CHP’ye gitmeme durumunu da göz ardı etmemek gerekir.Ayrıca gerek CHP’de Belediye Başkanıu adayı belirleme sürecinin uzun ve yorucu olması gerek belediye meclis adaylarının halka dönük değil,kapalı kapılar arasında yapılması sol çevrelerde kırgınlıklar ve küskünlüklere yol açmıştır.Bu durum CHP açısından dezavantajlı bir durum olarak karşımıza çıkmaktadır.Bütün bu dezavantajlara rağmen seçime ittifak yaparak giren CHP ve yanındaki ittifak güçleri metanetli,uzun erimli ve sabırlı,herkesi kucaklayıcı bir seçim çalışmasını yürütebilirlerse oluşan dezavantajları avantaja çevirebilirler.
Hopa’da İYİ PARTİ açısından durum ele alındığında; bu partinin seçime girebildiği 24 Haziran 2018 tarihinde yapılan milletvekilliği seçiminde Hopa belediye dahilindeki sandıklardan (Sugören dahil) 1150 oy almış bulunmaktadır.İYİ PARTİ 31 Martta yapılacak seçimde Turan KASIMOĞLU’nu aday göstermiş, kontenjan adayı olarak yıllarca CHP Hopa İlçe Başkanlığı yapan Fehmi USTABAŞ’a yer verilmiş,ayrıca MHP Hopa İlçe Başkanlığı yapmış olan Mustafa YEĞEN ile Ali DURMUŞ’u belediye meclisi adayı olarak göstererek siyasal düzlemde Hopa öznelinde dengleri altüst etmiş bulunmaktadır.Turan KASIMOĞLU’nun 1.sıra adayı olarak da Ortahopa ve Bucak mahallesi temsiliyetini dikkate alarak kadın aday Hülya SARIBAŞ’ı aday göstermesi bu mahallelerin diğer partilerde temsiliyetlerde yer verilmeyişi üzerine oluşan duygusal kırgınlıkların İYİ PARTİ lehine avantaja dönüşeceği anlaşılmaktadır. Ayrıca KASIMOĞLU’nun belirli çevreler üzerinde halen olumlu algı bulunması, bu çevrelerin KASIMOĞLU için “Onun döneminde Hopa’da çok şeyler yapıldı” algısının yoğunluklu olarak şekillenmesi 31 Mart seçimleri için İYİ PARTİ ve Turan KASIMOĞLU için bir avantaj olarak kabul görülmektedir.
Sonuç olarak yukarıda ortaya konulan sayısal veriler,değişik siyasal ve sosyal etmenler,gerek başkan adaylarının gerekse meclis adaylarının belirlenmesi süreçleri dikkate alındığında 31 Mart 2019 tarihinde yapılacak yerel seçimlerin Hopa öznelinde hiç bir parti için rahat bir durum olmayacağı aşikar bir durum olarak karşımıza çıkmaktadır.Ta ki seçim akşamına dek sandıklar açılana dek disipliner ve kucaklayıcı çalışma yürüten parti seçimde başarılı çıkacaktır.Her parti ve aday satranç oynarken oyuncuların her hamlelerini nasıl hesap ettiklerini göz önüne alarak seçim çalışmalarınıbu şekilde yürütmeleri gerekmektedir.Bu seçim Hopa açısından AKP,CHP ve İYİ PARTİ arasında kıyasıya bir rekabetle geçecek seçim olacaktır.Bu seçimde kendini garanti ve seçim sonucunu çantada keklik gören siyasal yapı ve kişiler tamamen hayal kırıklığına uğrayacaktır.
31 Mart 2019 tarihinde ülke çapında yapılacak yerel seçimler, toplum içerisinde siyasal hareketliliğin artmasına yol açmış, yerellerde iktidar olabilmek için siyasal parti ve yapılar bu süreci kendi lehlerine kazanımlara dönüştürmek için yoğun bir çalışma içerisine girmişlerdir. Durum bu olmamakla birlikte ülkemizde yerel seçimler, yerellerin sorunlarının dillendirildiği, tartışıldığı bir ortamdan çıkarılıp genel seçim havasına sokulmaya çalışılmaktadır. Oysa yerel seçimler yerellerdeki sorunların ele alınıp tartışıldığı yerellerde iktidar mücadeleninin verilebildiği bir düzlemde seyreden bir seçim olması gerekmektedir. Bu atmosfer içinde yapılacak olan yerel seçimlerin Hopa öznelinde yerel seçimin durumunu ve göstergelerini daha önceki seçimlerdeki sayısal veriler de göz önüne alınarak gerçekçi bir analiz yapmaya çalışalım.
31 Mart 2019 tarihinde yapılacak yerel seçimlerin Hopa’daki görüntüsüne ışık tutabilmesi ve sağlıklı bir analiz yapabilmemiz için öncelikle 2004, 2009 yıllarında Hopa’da yapılan yerel seçimlerin sayısal verileri ile 30 Mart 2014 tarihinde yapılan yerel seçim sonuçları ve de 24 Haziran 2018 tarihinde yapılan Milletvekilliği seçim sonuçlarını ele alıp incelemek gerekmektedir.
2004 YILINDA YAPILAN YEREL SEÇİMLERDE HOPA’DA SAYISAL VERİLER;
2004 yılında Hopa’da yapılan yerel seçimlerde belediye dahilindeki sandıklardaki oylar CHP:1625, AKP:1544, ÖDP:1730, ANAP:1244, MHP:959 şeklinde dağılım göstermiş olup, Belediye Başkanlığını ÖDP kazanmıştır.
2009 YILINDA YAPILAN YEREL SEÇİMLERDE HOPA’DA SAYISAL VERİLER;
2009 yılında Hopa’da yapılan yerel seçimlerde belediye dahilindeki sandıklardaki oylar CHP: 3443, AKP: 2650, ÖDP:783, MHP:651 ve Bağımsız Aday: 1819 şeklinde dağılım göstermiş olup,Belediye Başkanlığını CHP kazanmıştır.
30 MART 2014 YAPILAN YEREL SEÇİMLERDE HOPA’DA SAYISAL VERİLER;
30 Mart 2014’te yapılan yerel seçimlerde Hopa’da belediye dahilindeki yerleşkelerde sandık sonuçları partilere göre şöyle dağılım göstermiştir.
Bu seçimde Hopa’da Belediye dahilinde toplam seçmen sayısı 13395 olup, seçmenlerin 11589’u oy kullanmış ve geçerli oy sayısı 11266 olarak belirlenmiştir. Bu geçerli oyların Belediye Başkanlığında partilere göre dağılımı; AKP: 4546, CHP: 4523, ÖDP: 836, HDP: 624, MHP: 547, SAADET: 168, BTP: 22 olarak görünüm arz etmiştir. Bu seçim sonucunda Belediye Başkanlığını AKP kazanmıştır. Bu seçimde köy statüsünde olan ve 30 Mart 2019 seçiminde mahalle statüsünde oy kullanacak Sugören’de ise İl genel meclisindeki oyların partilere göre dağılımı; AKP: 341, CHP: 179, MHP: 130, ÖDP: 9, HDP: 3, SAADET: 11 şeklinde tezahür etmiştir.
Yukarıdaki sayısal veriler ele alınıp, dağılım partiler düzeyinde incelendiğinde; Hopa özelinde 31 Mart 2019 seçimleri için ittifak yapmış olan AKP ve MHP’nin 30 Mart 2014 tarihinde yapılan yerel seçimlerde toplam oyları (Sugören dahil) 5564 olarak karşımızda çıkmaktadır. Hopa öznelinde İttifak yapmış olan CHP, ÖDP ve HDP’nin toplam oyları ise (Sugören dahil) 6174 olarak ortaya çıkmaktadır.
24 HAZİRAN 2018 TARİHİNDE YAPILAN MİLLETVEKİLLİĞİ SEÇİMİNDE SAYISAL VERİLER;
24 Haziran 2018 tarihinde yapılan Milletvekilliği seçiminde Hopa’da belediye dahilindeki yerleşkelerde sandık sonuçları partilere göre şöyle dağılım göstermiştir.
Bu seçimde Hopa’da Belediye dahilinde toplam seçmen sayısı 14486 olup, bu seçmenlerin 12978’i oy kullanmış ve geçerli oy sayısı 12764 olarak belirlenmiştir. Geçerli oyların partilere göre dağılımı; AKP: 3870, CHP: 5062, MHP: 1009, HDP: 1405, İYİ PARTİ: 1065, SAADET: 184, VP:36 olarak ortaya çıkmıştır. Bu seçimde köy statüsünde olan ve 30 Mart 2019 seçiminde mahalle statüsünde oy kullanacak Sugören’de ise oyların partilere göre dağılımı; AKP: 353, CHP: 200, MHP:93, HDP: 11, İYİ PARTİ: 85, SAADET:6, VP: 2 şeklinde tezahür etmiştir.
Yukarıdaki sayısal veriler ele alınıp,dağılım partiler düzeyinde incelendiğinde; Hopa özelinde 31 Mart 2019 seçimleri için ittifak yapmış olan AKP ve MHP’nin 24 Haziran 2018 tarihinde yapılan seçimlerde toplam oyları (Sugören dahil) 5325 olarak karşımızda çıkmaktadır. Hopa öznelinde İttifak yapmış olan CHP, ÖDP ve HDP’nin toplam oylarının (Sugören dahil) 6678 olarak ortaya çıkmaktadır. Hopa’da 31 Mart 2019 seçimlerinde ittifaksız girecek olan İYİ PARTİ ise 24 Haziran 2018 seçimlerinde (Sugören dahil) 1150 oy almış bulunmaktadır.
Tüm ortaya konan bu seçim sonuç verileri dikkate alındığında Hopa’da 31 Mart 2019 tarihinde yapılacak olan yerel seçiminin AKP, CHP ve İYİ PARTİ arasında geçecek olan bir yarışma şeklinde olacağı kendini göstermektedir.
31 MART 2019 TARİHİNDE YAPILACAK YEREL SEÇİMLERDE PARTİLERİN BELEDİYE BAŞKAN ADAYLARINI BELİRLEME SÜRECİ:
AKP’nin aday belirleme süreci: Yaklaşan yerel seçimler için AKP içerisinde birkaç aday adayının ismi söz konusu olup, parti içerisinde tamamen dışa kapalı ve gizlilik içerisinde yapılan çalışmalar sonucu Kemal GAZİOĞLU Belediye Başkanı adayı olarak belirlenmiş bulunmaktadır. Bu süreçte parti içinde dışa yansıyan bir aleni iç sıkıntı görünüm almamış, belirlenen adayın ittifakı oluşturan AKP ve MHP tarafından kabul gördüğü ittifak çevresince dillendirilmiştir.
CHP’de aday belirleme süreci: AKP ‘nin aksine CHP’de aday belirleme süreci çetin ve zor bir süreçten geçilerek sonuçlanmıştır. CHP’de adaylık için 8 kişi başvurmuş, başvuran 8 aday adayının nasıl ve ne şekilde hangi yöntemle belirleneceği hususunda uzun, yorucu ve partiyi yıpratıcı bir süreç yaşanmıştır. Aday belirlemenin önce anket uygulaması, eğilim yoklaması vb. şekilde yapılacağı dillendirilmiş, bu yönde çalışmalar yapılmış ancak daha sonra CHP genel merkezi tarafından Taner EKMEKÇİ aday olarak belirlenip, Taner EKMEKÇİ ile seçime girilmesine karar verilmiştir.
İYİ PARTİ’de aday belirleme süreci: Genelde Türkiye çapında CHP ile ittifak yapan İYİ PARTİ Hopa’da parti olarak tek başına yerel seçimlere girmeye karar vermiş, CHP’de aday belirleme süreci devam ederken Hopa’nın CHP’li eski Belediye Başkanı Turan KASIMOĞLU partisinden istifa ederek İYİ PARTİ’den adaylığını koymuştur. Aynı şekilde yıllarca CHP Hopa İlçe Başkanlığı yapmış olan Fehmi USTABAŞ da İYİ PARTİ’den Belediye meclisinde kontenjan adayı olmuştur.
SAADET PARTİSİ’nde adaylık süreci: Esasen siyasal anlamda Türkiye’de en doğru tavrı Saadet Partisi göstermiş ve kendi gücü ve de ilkelerinden ödün vermeden siyasal arenada mücadelesini vermeye çalışmaktadır. SAADET PARTİ’si yerel seçimler için Server EKSİLMEZ’i aday koyarak yola çıkmışbulunmaktadır.
31 MART 2019 TARİHİNDE YAPILACAK YEREL SEÇİMLERDE PARTİLERİN BELEDİYE MECLİS ÜYE ADAYLARINI BELİRLEME SÜRECİ:
Genel olarak seçime katılacak siyasi partilerin gerek belediye beşken adaylarını gerekse belediye meclis adaylarını demokratik yol ve yöntemlerle belilendiğini söyleyebilmemiz ne yazık ki mümkün değildir. Genelde partiler Belediye meclis adaylarını belirlerken kendi parti üyelerininin bile haberi olmadan merkezi, bir şekilde gizlilik içerisinde belirledikleri görülmektedir.Belediye meclis adaylarının belirlenmesi hususunun partilere göre uygulanış çalışmalarını ele almaya çalışırsak;
AKP’nin Belediye meclis adayları belirlemesi ve belirlenen adayların analizi:AKP Belediye meclis adaylarını belirlerken öncelikle kontenjan adaylarını belirlemede Hopa’daki sosyal dengeleri gözeterek bir belirleme yöntemi uyguladığı görülmektedir. Bu yöntemle AKP Hopa’da her kesimden oy almayı hedeflemektedir.
Sonuç olarak yukarıda ortaya konulan sayısal veriler, değişik siyasal ve sosyal etmenler, gerek başkan adaylarının gerekse meclis adaylarının belirlenmesi süreçleri dikkate alındığında 31 Mart 2019 tarihinde yapılacak yerel seçimlerin Hopa öznelinde hiçbir parti için rahat bir durum olmayacağı aşikar bir durum olarak karşımıza çıkmaktadır. Ta ki seçim akşamında sandıklar açılana dek disipliner ve kucaklayıcı çalışma yürüten parti seçimde başarılı çıkacaktır. Her parti ve aday satranç oynarken oyuncuların her hamlelerini nasıl hesap ettiklerini göz önüne alarak seçim çalışmalarını bu şekilde yürütmeleri gerekmektedir. Bu seçim Hopa açısından AKP, CHP ve İYİ PARTİ arasında kıyasıya bir rekabetle geçecek seçim olacaktır. Bu seçimde kendini garanti ve seçim sonucunu çantada keklik gören siyasal yapı ve kişiler tamamen hayal kırıklığına uğrayacaktır.
