ARTVİN – Kendine özgü kültürü konuşma şekli (şivesi) ve yaşam tarzıyla, insanının çalışkanlığıyla kendinden söz ettiren Ortaköy Köyü bu özellikleriyle Artvin’deki birçok köyden farklı özelliklere sahip.
Ortaköy(Berta) Artvin il Merkezine yaklaşık 40 km uzaklıkta bir yerleşim merkezine sahip olan Berta ormanlıkla kaplı dağları, yaylaları, dağların doruklarından vadiye doğru akan coşkun ırmaklarıyla adeta bir doğa cenneti görünümündedir.
Çeşitli kültürlere ev sahipliği yapan Berta’da M.Ö VII yüzyıldan itibaren önce İskit ve Sakalar’la Türk yerleşimi başlamıştır. Yöre Kıpçak Türklerinin de vatanı olmuştur. Berta, Arsaklı, Bizans, Bagrat, Selçuklu, Moğol, Akkoyunlu, Karakoyunlu, Safevi, Çıldır Atabeyliği egemenliklerinden sonra 1549 yılında kesin olarak Osmanlı imparatorluğu toprağı oldu. Livane Sancağı kurularak merkezi Ahıska olan Çıldır eyaletine bağlandı. 1865 yılında Vilayet yapısına geçince Livane kazasının merkezi oldu.1877-1878(93 harbi denilen) Osmanlı Rus savaşından etkilenen Ortaköy (Berta) Ayastafonos anlaşmasına göre Rusya’ya bırakılan yerler arasında olunca Artvin’den başlayan büyük göçe Berta’da katılmıştır. Bu göç esnasında bir sürü insan yollarda hayatını kaybetmiştir. Şu an halen Berta’dan göç edip de geri dönmeyen bir sürü insan Sivas,Çorum, Amasya, Bursa ve İstanbul’da yaşamaktadırlar. Bunun en çok belirgin olan yeri ise İstanbul’a bağlı Şile’nin dere köyleri olan Kömürlük, Esençeli, Üvezli, Kervansaray, Artvinler Mahallesi, Bıçkıdere, Oruçoğlu, Ulupelit, Darlık, Kalealtı, Erenler, Yeşilvadi köyleridir. Halen bu köy halkı ile Berta halkı arasında gidip gelmeler kız alıp vermeler devam etmekte, bağları koparmamaktadır. Tamamı Ahıska kökenli olan Ortaköy(Berta) bir çok mahaleden ve de mezradan oluşmaktadır. Halkın hepsi Türkçe Ahıska şivesiyle konuşmaktadır.Başlıca mahalleleri; Cedliyan, Ketket, Solamezre, Atanasur, Kohezelar, Sebeskül, Koçoğligiller, Papavur, Usufant, Kedihane, Şenetür, Nadlavur, İmamgil, Nukavur, İslamoğulları, Tavkezelar, Gulavur, Solamezrelar, Kokvar, Silavut, Zakorol, Ecvanta, Dableşet, Tavşangil, Annevur, Tavkatur, Parahko, dur. Mezralar ise Sakusel, Didigara, Tanzilavur, Corasa, Duganala, Kaltalak, mezralarından oluşmaktadır
Ayrıca Berta’ya bağlı Opiza, Porta, Sakalar, Cümerk, Kaparya, Daba, Dolushana köyü Muhtarlıkları vardır. Berta nahiyesinde Sağlıkocağı, Jandarma karakolu, Ortaokul, PTT, Orman işletmesi gibi devlet kuruluşları bulunmaktadır.
Kışların çok ağır geçtiği Ortaköy (Berta)’de kar yağışıyla birlikte bir sürü sorunları da beraberinde getirmektedir. Çoğu kez yolları kapanır bu köyün ulaşımı çok zor ve de tehlikelidir.
Berta vadisi yemyeşil bitki örtüsü şarıl şarıl akan dere yataklarıyla mükemmel bir yapıya sahiptir. Bitki örtüsü ise Pelit, Gürgen, Köknar, Ladin, meyve ağaçları ve çayırlardan oluşmaktadır.
Evlerin Yüzde Sekseni Ahşap
Çoğu insanın keşfetmediği bu harika yerleri görüp gezmeye, tatil yapmaya davet ediyoruz. Köyde oturan halkın tamamı hayvancılık ve tarımla uğraşmaktadır. Bunu dışında kalan ise memur kesimidir. Memurlar genellikte Artvin merkezde görevli olup her Cumartesi, Pazar ve de yaz tatilinde köye gelip çiftçilikle de uğraşmaktadırlar. Beta’da genellikle Mısır, Fasulye, Patates, Domates, Soğan, Salatalık, Biber, Lahana, Patlıcan, Yerelması, Pırasa, Kabak, Şalgam, Pazi gibi sebze yetişmektedir.Başlıca yetişen meyveler ise Elma, Armut, Ayva, Düt (tut), Üzüm, Hurma, Şeftali, İncir, Kızılcık, Kiraz, Vişne ve Erik tir. Erik çeşitleri ve Duttan pestil ve pekmez sucuk ismi verilen (Cevizli ve Fındıklı Kuma) yapılmaktadır.
Kuru yemiş olarak da Ceviz, Kestane ve Fındıktır. Köy halkı bu yetişen ürünlerden sadece kendi ihtiyacını karşılar, ticaret yapacak kadar üretim yapamaz. Üretimse çok nadir ürünlerde yapmaktadır. Ayrıca Berta’ya bağlı Güverda bağlarında ise çok güzel Üzüm, Şeftali, Zeytin, İncir, Nar ve halkın Kabe hurması dediği meyveler bulunur. Berta halkı yaylacılığa da çok önem vermektedir. Her yıl Temmuz ile Ağustos aylarında iki aylığına yaylaya çıkarak süt ürünlerini değerlendirmektedirler. Yaylaya çıkışlarının birinci ayın bitmesiyle her yaylada çok festival şeklinde eğlenceler düzenlenmektedir. Başlıca yaylaları ise Büyükdağ, Düganala yaylası (küçük yayla) Kaçhal yaylasıdır.
Hayvan ürünlerinden ise Süt, Yoğurt, Süzme, Kaymak, Peynir üretilmektedir. Peynir çeşitleri ise köye has olan meşhur Külek peyniri, Tere yağı, Kaymak, Kurut, Lor peynirlerdir. Köy halkı bu ürünlerin çoğunu yine kendi ihtiyaçlarını karşılayacak kadar yapar. Gelir elde eden çok azdır. Berta’nın başlıca yemek çeşitleri ise Meşhur Puçuko, Kuru fasulye, Karalahana, Palaza, Sütlü kabak, Lenger, Papa (buğday vede mısır unundan yapılır) Keşkek, Şalgam çorbası, Zimcar Çorbası (Isırgan Otu), Pancar çorbasıdır. Pancar bahar karların erimesiyle yüksek yaylalarda kendiliğinden yetişmektedir.
Ayrıca Katmer, Silor, Erişte, Bişi, Hamur makarnası Çirihta (lokum) Cadi(mısır ekmeği) Kete gibi hamur işleri de yapılmaktadır. Başlıca oynanan halk oyunları ise Atabari, Sariçiçek, Delihoron, Ondörtlü, Düz horon, Kobak, Çaça, Şeh Şamil, Uç Ayak oyunlardır. Çalgılar ise Davul, Zurna ve Tulumdur.
Son yıllara kadar içine kapanık olarak yaşayan bu halk son yıllarda okumaya da önem vermiştir. Doktor, Hâkim, Avukat, Mühendis, (Ziraat, Endüstri, Bilgisayar) Öğretmen, İlahiyatçı vb birçok meslek dalında başarılı bürokratlar çıkmıştır.
Son zamanlarda dernekçiliğe önem veren köy halkı bu konuda da büyük aşama kat etmektedir. Bu dernekler Artvin merkezde İstanbul, Ümraniye ve Bursa Arabayatağı’nda faaliyet göstermektedirler. Dernekler sivil toplum örgütlenmesinde halkın sesini duyurma konusunda en iyi iletişim kaynağıdır. İhtiyacı olanlara yardım etmek durumu kötü olan öğrencileri okutmak, hastalarına şifa dağıtmak gibi işler için dernekler çok önem taşımaktadır. O yüzden halkımızın bu konuda desteğine ve yardımlarına ihtiyaç vardır. Çoğunluğu İstanbul, Bursa ve Ankara olmak üzere gurbete çıkan bu insanlar köylerine bağlı olduklarından zor ekonomik koşullarda olsa her yıl köylerini ziyaret etmekteler.
